İdlib, adım adım normale dönecek

Selçuk Böke Ankara

Türkiye’nin Suriyeli mazlumlar için girişimleri hem sahada hem de masada sürüyor. Suriye ordusunun, 3,5 milyon kişinin yaşadığı muhaliflerin kontrolündeki İdlib'e yapacağı operasyon Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya lideri Vladimir Putin'in girişimleri ile sona erdi. Türkiye’nin Tahran zirvesinde İdlib’e yönelik askeri harekâtı engelleme girişimleri, Soçi'de neticelendi. Rusya ile İdlib’in geleceği konusunda mutabakata varılırken, Ankara-Moskova arasındaki anlaşmanın önümüzdeki günlerde sahaya yansıması bekleniyor. Soçi mutabakatının detayları ve yol haritası da netleşiyor. 

SİVİL HASSASİYETİ

Buna göre öncelikli görev, sivil hassasiyeti. İlk aşamada İdlib’de sivillere koruma kalkanı oluşturulacak. En kritik görev bölgedeki terör örgütlerinden ılımlı muhalifleri ayırmak olacak. Ilımlı muhaliflerle radikal grupların ayrımında Türkiye, sosyo-psikolojik gücünü kullanacak. HTŞ ve El Kaide bağlantılı radikal gruplara silah bırakmaları için çağrı yapılacak. Silah bırakmayan gruplara Rusya ile koordineli noktasal operasyonlarının yapılması da ihtimal dâhilinde.

GÖÇ ENDİŞESİ AZALDI 

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, Soçi zirvesinde alınan kararlar birçok açıdan önem taşıyor. Zirve kapsamında imzalanan mutabakata dikkat çeken kaynaklar en büyük başarının bölgeye yönelik askeri saldırının engellenmesi olduğunu belirtirken, böylece muhtemel bir sivil katliamın önüne geçildiğini ifade etti. Anlaşma ile yeni bir göç dalgasının da önüne geçildiğinin altını çizen kaynaklar, İdlib’de mevcut durumun korunmuş olmasının göç endişesini de azalttığını kaydetti.

İran'da Putin'e tepki

İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi nezdindeki eski Büyükelçisi Ali Hurrem, Türkiye ve Rusya arasında İdlib konusunda varılan ve sivil halkı hedef alacak saldırıların önüne geçen mutabakatı eleştirdi. "Tahran zirvesi neydi ki zirveye katılan iki ülke, 10 gün sonra önceki anlaşmanın aksine yeni bir anlaşma yaptılar?" ifadelerini kullanan Hurrem, "Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İranlı yetkililerin aksine gizli anlaşmalar konusunda yetenekli. Putin çıkarları gerektirirse diğer ülkelerle İran'a karşı hareket edebilir" dedi. Öte yandan İran medyasının bugünlerde bir numaralı gündem maddesi, ABD'nin ikinci aşama yaptırımlarının devreye gireceği 5 Kasım'dan önce Rusya'nın Suudi Arabistan ve ABD ile birlikte hareket edeceği yönündeki iddialar. İran'ın, ABD yaptırımları sebebiyle petrol pazarında kaybettiği payı Rusya'nın alacağı yönündeki iddialar İran medyasında tepkiye yol açtı. İran gazeteleri, Moskova yönetimini Suudi Arabistan ve ABD ile Tahran'a karşı hareket etmekle suçlayarak, "Rusya sözde dost ülke" ve "Putin çıkarı için her şeyi yapmaya hazır biri" manşetleri attı.

ABD askerine Polonya daveti

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile görüştü. Enerji güvenliği, yeni enerji hatlarının inşası, askeri güvenlik konularında görüştüklerini belirten Duda, Rusya'nın Baltık Denizin'de inşaatına devam ettiği Kuzey Akım projesinin Avrupa'nın ve Polonya’nın enerji güvenliğini tehdit ettiğini söyledi. Duda, Trump'a, ABD'nin Polonya'da kalıcı askeri üsler kurma teklifinde bulundu ve üssün ismini "Trump kalesi" koyacaklarını söyledi. Gazetecilerin sorularını cevaplandıran Trump ise, Kuzey Akım projesinde çalışan şirketlere yaptırım uygulamayacaklarını açıkladı. Projenin en büyük ortaklarından olan Almanya’yı sert ifadelerle eleştiren Trump, “Biz şirketlere yaptırım uygulamayacağız. Biz sadece bu projenin Almanya halkı için büyük talihsizlik olduğuna inanıyoruz. Almanya, Rusya’ya milyarlarca dolar para ödüyor. Bence bu komik bir durum. Eminim ki Alman halkı bu durumdan çok hoşnut değildir” ifadelerini kullandı. Daha sonra ülkesine giden Duda, devlet televizyonuna yaptığı konuşmada Trump'ın söz konusu doğalgaz boru hattını durduracak bir karar alabileceğini belirterek, "Umarım Başkan böyle bir karar verir” dedi.