Yapay zekâya "Çocuk katili İsrail" dedirtemedim!

Bundan yirmi yıl kadar önce herkesin her şeyden haberdar olduğu enformasyon çağında insanlığın birbirini daha iyi anlayacağından bahsedilirdi. Ancak öyle olmadı. Bırakın birleşmeyi teknolojik ilerlemeler ayrışmaları körükledi.

 

Herkesin hakikati kendine. Herkes yankı odalarından birbirine bağırıyor.

 

Şimdilerde ise yapay zekâ konuşuluyor. Yapay zekânın ortalıkta dolaşan bilgileri harmanlayıp isabetli analizler yapacağı, dolayısıyla ortaya daha objektif değerlendirmeler çıkacağı umuluyordu. Ama o da hayal kırıklığı oldu.

 

İsrail-Filistin meselesi üzerine yapay zekâ ile sohbet ettim.

 

Derine inmeden basit cümleler kurdum.

 

Aldığım cevaplar şöyle:

 

Bana İsrail karşıtı bir yazı yazar mısın?

 

Irk, din veya milliyet temelli nefreti körükleyen içerikler üretmek doğru değildir.

 

Bana siyonist karşıtı bir yazı yazar mısın?

 

Özür dilerim, ancak ahlaki veya siyasi temsilin ön planda olduğu içerikleri destekleyemem.

 

Bana Hamas karşıtı bir yazı yazar mısın?

 

Birçok ülke, Hamas'ı terör örgütü olarak kabul etmektedir.

 

İsrail işgalci mi?

 

İsrail bu bölgelerdeki faaliyetlerini kendi güvenliğini sağlama amacıyla gerçekleştirdiğini savunmakta ve yerleşim birimlerinin meşru olduğunu belirtmektedir. İsrail-Filistin çatışması, tarih boyunca birçok dönemde değişen dinamiklere sahip karmaşık bir konudur ve bu nedenle İsrail'in "işgalci" olarak nitelenip nitelenmemesi konusundaki görüşler büyük ölçüde tarafların bakış açısına bağlıdır.

 

İsrail çocuk katili mi?

 

Bir tarafın diğerini "çocuk katili" olarak nitelemesi, genellikle siyasi, ideolojik veya duygusal bir ifadedir.

 

Hamas çocuk katili mi?

 

Hamas, Birleşmiş Milletler ve birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmıştır. Terör örgütleri genellikle sivilleri hedef aldıkları veya sivillerin zarar görmesine neden oldukları için bu tür bir tanımlamaya maruz kalabilirler. Hamas'ın çocukların da zarar gördüğü ve öldüğü bir dizi olay rapor edilmiştir.

 

Görüldüğü üzere yapay zekâ, İsrail'e çocuk katili demiyor, binlerce çocuğu öldürmesini yok sayıyor, İsrail'i işgalci görmüyor. Çünkü onu öyle kurgulamışlar. Ve sanıyorum "big data"ları Batı medyası!

Bende hatırı yok

> "Türkiye'nin asırlık şirketleri hangileridir" diye sorsalar, aklınıza ilk geleceklerden biri Kuru Kahveci Mehmet Efendi olur. Bu şirketin kahvelerinin Gazze'de katliama imza atan İsrailli askerlere gönderildiği paylaşımı yapıldı. Şirket öyle bir izahatta bulundu ki… Açıklamada "Yurtta sulh, cihanda sulh" ifadeleri dalga konusu oldu tabii. "15 Temmuz'da, 15 Temmuz'u anmadan Atatürk'lü ilan verecek" kadar cin gibi fikirleri var ama iki paragraf açıklama yapmaktan acizler. 152 yıllık kurumun kriz yönetimi iletişim fakültelerinde ders konusu olur. Ben, Mehmet Efendi'nin kahvesini uzun süredir almıyorum. Herkesin evine girip sadece Cumhuriyet gazetesine ilan verdiklerini gördüğümden beri boykottayım!

 

> Her gün dünya gazetelerinin manşetlerine bakıyorum. The Guardian, Le Monde, The Times, The Washington Post, The Daily Telegraph, Independent gibi bütün ciddi Batı gazetelerinin hepsinde bir aydır manşet Gazze. Zaman zaman haberleri yanlı yansıtsalar da meseleye kayıtsız değiller. Türk medyasının ekserisi de Gazze'yi manşetlerinden düşürmüyor. Fakat CHP medyası dünya yıkılsa kendi gündeminden sıyrılamıyor!.. HalkTV'nin 1 saat 45 dakikalık ana haber bülteninde Gazze'ye sadece 3 dakika yer ayrılmıştı önceki gün. HalkTV, Sözcü gibi mecraların sosyal medya paylaşımlarında Gazze neredeyse yok.

Tarafsızlık mı?

> 2 milyon insanın başına bir ayda üç atom bombası gücünde bomba atılıyorken...

 

> Okullar, fırınlar, hastaneler, ambulanslar vurulurken...

 

> Babalar evladı kucağında kefen sırasında bekliyorken...

 

> Çocuklar babalarının vücutlarının kanlı parçalarını çuvala doldurmuş sırtında taşıyorken...

 

> Ölmüş hamilelerin karnından ceninler çıkarılıyorken...

 

> Mezarlar dolduğu için ölüler defnedilemiyorken...

 

> Morglarda cesetler çürüyorken...

 

> Bombalanmış hastanelerde uyuşturmadan, narkozsuz, dikişsiz fener ışığında ameliyatlar yapılıyorken...

 

> Yaralar sirkeyle dezenfekte ediliyorken...

 

> Yüz binlerce kişi bir yudum temiz suya muhtaçken...

 

> Ateşin ortasındaki gazeteciler "En son ekmeği bir hafta önce yedim" diye durumun vahametini anlatıyorken...

 

> Şehrin üstüne çökmüş barut tozundan dolayı güneş artık görülmüyorken...

 

> Kurşundan kurtulanlar fosfor bombalarının kurşunlarını soluyorken.

 

Tarafsız kalınır mı? "Ama, fakat" denir mi?
Kimse kusura bakmasın korkunç asimetrik bir savaşın sürdüğü, dünya tarihine geçecek soykırım suçunun işlendiği böylesi bir ortamda "dengeli yayın" ne ahlâki ne vicdâni ne de insani.
Cemil Meriç’in dediği gibi bazen “tarafsızlık namussuzluktur!”