Sosyal medyada detoks zamanı

Ömer Temür

Hayatımızın ayrılmaz parçası hâline gelen cep telefonları ile farkına bile varmadan hepimiz birer sosyal medya bağımlısı olduk. Sosyal medya ile gerçek hayat yerini sanal hayata bırakırken, mutluluğu Instagram, Facebook ve Twitter’da arar olduk. Öyle ki Instagram’da paylaştığımız bir fotoğrafa gelen beğeniler, attığımız tweetin okunma oranı ya da Facebook’ta aldığımız yorumlar direkt olarak ruhsal hâlimizi etkiliyor. Yapılan araştırmalara da sosyal medya bağımlılığının uyuşturucu ve alkol kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor. Bağımlılık hâli ise depresyonu tetikliyor. Facebook depresyonu yaşayan gençler depresif ruh hâli, ilgi kaybı, uykusuzluk veya aşırı uyuma, iştah kaybı ve dikkati odaklayamama gibi tipik depresyon tepkileri gösteriyor. Bunun sonucunda da sosyal çevrelerinden izole oluyorlar. Ayrıca sosyal medya ortamı gençlerin kendilerini diğer kişilerle karşılaştırmalarına ve rekabet duygularının artmasına sebep oluyor. “Kaç tane arkadaşım var?”, “Kaç tane doğum günü kutlama mesajı aldım?” ve “Gönderdiğim fotoğraf ya da ileti kaç tane beğeni aldı?” gibi düşüncelerle depresif davranışlar sergileyebiliyorlar.
Facebook, Instagram, Snapchat gibi sosyal medya araçlarının kullanımı gençlerin öz güvenini, beden algılarını ve yeme alışkanlıklarını da olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle gençlerin mükemmel görünme isteği artıyor. Yapılan bir araştırmada, Facebook’u 20 dakikadan çok kullanan kadınların, 20 dakikadan az kullanan kadınlara göre bedenlerinden daha az memnun olduğunu gösteriyor. Öz çekimlerin beğeni alma kaygısı ise gençlerin yeme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkiliyor. Ayrıca, sosyal medyayı aşırı bir şekilde kullananlar uyku problemi ve sosyal becerilerini geliştirmekte güçlük yaşıyor.
Eğer siz de yolda, okulda telefona bakmadan duramıyor, sabah gözünüzü açtığınızda ilk iş elinizi telefona götürüyorsanız detoks zamanınız gelmiş demektir.

DİJİTAL DETOKS NEDİR?
Nasıl ki vücudunuzun toksinlerden kurtulmaya ihtiyacı varsa, dijital detoks da teknolojik aletleri kullanmaya bir süre ara vermek demek. Bunun yerine gerçek hayata yönelerek ruhsal ve zihinsel olarak daha iyi hissedeceksiniz.

90 gün dayanın
Uzmanların çoğu, dopamin seviyelerinin normale dönmesinin yaklaşık 3 ay (veya 100 gün) sürdüğünü kabul ediyor. Bağımlılığınızın ne kadar yoğun olduğuna bağlı olarak süreci kendiniz ayarlamalısınız.

Nasıl yapılır?
Facebook ve Instagram gibi uygulamaların dondurma özelliği sayesinde hiçbir verinizi kaybetmeden bir süre ortadan kaybolabilirsiniz.
Telefonunuzdan sosyal medya uygulamalarını silin. Bu adım sayesinde, bağımlılığınızda önemli rol oynayan uyarılar ortadan kalkacak ve kendinizi tutmanız kolaylaşacak.
Telefonunuzu yatarken ya da yemek yerken kendinizden olabildiğince uzak tutun.
Sosyal medyayı başka bir etkinlikle değiştirin. Oluşacak boşluğu başka bir şeyle doldurmaz iseniz detokstan vazgeçecek ve uygulamalarınıza geri döneceksiniz.

 Detoksun faydaları
Detoks zihinsel süreçlerinizi yeniden yapılandırmanızı, kişisel ve sosyal ilişkilerinizin dijital değil insani düzeye dönmesini, öğrenme ve hatırlama işlevlerinizin yeniden güçlenmesini, uyku problemlerinizin düzene girmesini, maruz kaldığınız radyasyon oranının düşmesini ve odaklanma problemlerinizi gidermeyi sağlar.
Sosyal medyadan uzak kalmak günde size 2 saatten fazla bir süre kazandıracak. Böylece ailenize ve sevdiklerinize daha fazla zaman ayırabilirsiniz.
Araştırmalar sosyal medyada çok zaman harcayan insanların depresyona daha meyilli olduğunu gösteriyor. Çünkü insanlar kendisini sosyal medyadaki diğer insanlarla kıyaslıyor. Bu da bireyin “kendini sevme/sayma” duygusunu azaltıyor. Başkalarının hayatını takip etmeyi bırakırsanız daha fazla mutlu olursunuz.
Görüşmediğiniz bir arkadaşınızı sosyal medyadan takip etmek bir şeyleri geride bırakmanızı engeller.  Bazen uzak kalmak en iyisidir.