Çalışana imzalatılan belgeler, haklarını aramasını engellemez!

“Tüm haklarımı aldım, işverenden alacağım kalmamıştır, SGK sigortam tam yatmıştır, başka çalışmam olmamıştır, işvereni mahkeme etmeyeceğim, SGK’ya şikâyet etmeyeceğim, iş kazasını söylemeyeceğim…” şeklinde işveren tarafından işe başlarken, çalışırken ya da işten çıkarken zorla imzalatılan belgeler hak aramayı engeller mi? Bu sorular hemen hemen her gün çalışan okuyucularımızdan gelmektedir...

Peşin olarak bu soruların cevabını direkt verelim; gerçekte alamadığınız ya da eksik aldığınız alacak ve tazminatlarınız ile SGK  haklarınızı SGK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ya da  mahkeme nezdinde almamıza engel değildir.

 

 

Hakikaten bazı işverenlerce işçi daha işe alınırken ya da çalışırken veya işten çıkarılırken bu tarz ibraname şeklinde belgelerin imzalatıldığı bilinen bir gerçektir.

İşçilerde çoğu kez bu ibranameden dolayı haklarını aramaktan vazgeçmektedir.

İşçilere imzalatılan  belgeler/ibranameler kesinlikle işçinin hak arama yollarını kapatmamaktadır. Yargıtay birçok kararında da bu tür belgelere itibar edilmemesi gerektiğine karar vermektedir. Yeter ki işçi bilinçli bir şekilde haklarını aramasını bilsin…

İşçiyi korkutarak, tehdit ederek imzalatılan belgeler, hukuki anlamda ifade edersek ibranamedeki irade fesadı hâllerinin, 'Borçlar Kanunu’nda öngörülen 1 yıllık hak düşürücü süre içinde ileri sürülmesi gerekir.

Ancak, işe girerken alınan matbu nitelikteki ibranameler bakımından iş ilişkisinin devam ettiği süre içinde bir yıllık süre işlemez.

Diğer yandan matbu ibranameler de geçerli kabul edilmemektedir.

İşveren gerçekten işçinin tüm haklarını vermişse bu noktada geçerli bir ibraname düzenlemesi hayati öneme sahiptir.

Zira ibra sözleşmesi, varlığı tartışmasız olan bir borcun sona erdirilmesine dair bir yol almakla, varlığı şüpheli ya da tartışmalı olan borçların ibra yoluyla sona ermesi de mümkün olmamaktadır.

 

 

Çalışanların sosyal güvenlik hakları ile ilgili her zaman SGK’ya başvurma hakları bulunmaktadır.

İşveren, işçiye evrak ya da ibraname imzalatarak hak aramasını engellemek istese dahi işçi; başta iş kazasından doğan hakları olmak üzere, düşük ücretle sigorta gösterilmesi dâhil tüm SGK hakları için kuruma başvuruda bulunabilir.

 

 

 

 

 

"İsa Bey, 657'ye tâbi çalışan devlet memurlarının değişik kadrolarında bilhassa nöbet usulü çalışırken fazla mesai yapılıyor. Bu, memurun rızasıyla değil, mecburen oluyor. Bu fazla çalışılan saatlerin, emekliliğe geçerli hizmet sürelerine eklenmesi gerekmez mi?" Ertuğrul Şen

Ertuğrul Bey, önceki yazımızda işçiler açısından ele aldık. Ancak memurlarda bu daha büyük bir problem. Maalesef birçok memurun fazla mesaisi çoğu zaman ücretlendirilmiyor. Önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere memurların aylık bağlama oranı yüksek ancak birçok ücret kalemi emeklilik hesaplamasında dikkate alınmadığından memurların emeklilik maaşı düşük kalmaktadır. Seçimlere yaklaştığımız şu günlerde, bu konuda memur sendikalarına iş düşmektedir. Memurlara yüksek emeklilik maaşı bağlanması için çözüm son derece basit. Memurların çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmesi hâlinde yüksek emekli maaşı almanın yolu açılmış olacaktır.

 

 

"İsa Bey, 1970 doğumluyum. Çıraklığa başlama tarihim: 1985, SSK girişim 1987. Emekliliğime hangi başlangıç esas alınır?" Mehmet Yumak

Mehmet Bey, çıraklığın emekliliğe sayılmasına ilişkin kanun henüz çıkmadı. Çıksa bile sizin emeklilik şartlarınız değişmeyecektir. Keza 18 yaşını dolduracağınız tarih, emeklilik yaşınızın hesaplanmasında dikkate alınacaktır. 18 yaşını dolduracağınız gün ve ay 23.05.1988 ve öncesi ise 50, sonrası ise 51 yaşında emekli olacaksınız.