Türkiye yabancının radarında

ÖNDER ÇELİK
İSTANBUL

Türkiye, 2003 ile bu yılın nisan dönemi arasında 219 milyar dolar değerinde uluslararası doğrudan yatırım çekerken, dünyayı etkisi altına alan pandemi döneminde küresel tedarik zincirinde ‘güvenli liman’ olduğunu kanıtladı. Türkiye’de hiç yatırımı olmayan şirketler, pandemiyle önemi artan alanlarda Türkiye‘yi radarına aldı. Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’yle Yatırım Ajansının yerini alan Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisine şubat ayında başkan olan Ahmet Burak Dağlıoğlu, yeni organizasyon yapılarının kendilerini yatırımcıya daha yakın olma imkânı sağladığını, bunun sonuçlarını da son altı ayda gelen geri bildirimlerde gördüklerini söyledi. Yatırım sürecindeki projeler, potansiyel yatırımlar ile öncelikli sektörler hakkında bilgi veren Dağlıoğlu, Yatırım Ofisinin 2006’daki kuruluşundan bugüne kadar toplamda 23 milyar dolar tutarında 224 yatırım projesini Türkiye’ye kazandırdığını, bu yatırımlar kapsamında yaklaşık 48 bin istihdam öngörüldüğünü kaydetti.

PROJELERİN 36’SI SIFIRDAN
Yatırım kararı alınmış ve yatırım süreci devam eden toplam 52 projenin takip edildiğini belirten Burak Dağlıoğlu “Bu projelerin toplam yatırım bedeli yaklaşık 4 milyar dolar, toplam taahhüt edilen istihdam ise yaklaşık 10 bin 500 mertebesinde. Projeler; ABD, Almanya, İspanya, Hollanda ve Hindistan başta olmak üzere 17 farklı ülkeden geliyor, 18 farklı sektörden oluşuyor. Projelerin 36’sı sıfırdan yatırım, kalan 16’sı ise genişleme yatırımıdır” değerlendirmesini yaptı.

HİÇ OLMAYAN ŞİRKETLER
Haziran 2020 itibarıyla potansiyel yatırım olarak görülen 82 projenin 70’inin araştırma/fizibilite aşamasında olduğuna işaret eden Dağlıoğlu “Potansiyel projelerin toplam yatırım bedeli yaklaşık 4,76 milyar dolar, toplam taahhüt edilen istihdam ise 15 bin 800’dür. Bilgi ve iletişim teknolojileri, gıda, makine ve ekipmanları gibi 23 farklı sektörden oluşan projeler; Almanya, Güney Kore, ABD, Japonya, Kanada ve BAE başta olmak üzere 27 farklı ülkeden geliyor” dedi. Türkiye’nin pandemiden önümüzdeki süreçte pozitif ayrışacağını öngördüklerini anlatan Dağlıoğlu, şöyle konuştu: Biz pandemi sürecinde Türkiye’de hiç olmayan şirketlerden yeni bilgi talebi dosyaları aldık. Pandemi sonrası süreç için ümidimizi somut olarak gösteren bir şey. Türkiye’de hiç olmayan şirketler bizi radarına alıp ‘burada nasıl var olabiliriz’in çalışmasına başladı. Mobilite, yaşam bilimi, dijitalizasyon ve lojistik alanında yeni yatırım projeleri alıyoruz.

VOLKSWAGEN
¥ Volkswagen’in yatırımlarını askıya alma kararını değerlendiren Dağlıoğlu “Almanya bütün teşvikleri elektrikliye verince belki şirketin kendi gündemini gözden geçirmesi gerekti. Volkswagen özelinde ülke olarak elimizden gelenin en iyisini yaptık. Gelinen noktada şirket ticari bir karar verdi. Bundan sonra ne yapacağı kendi kararı olacak” şeklinde konuştu.

21 ALANDA REFORM
¥ Ankara’da sürekli reform gündemi olduğunu anlatan Dağlıoğlu “Geçen bir yılda 21 alanda reform yaptık. Şirket kuruluşunun kolaylaşması, küçük şirketlerin finansmana erişmesi, tapu kayıtlarının online ortama aktarılmasıyla ilgili çalışmalar devam ediyor. Yatırımcıların korunmasını esas alan çerçeve kanun taslağı çalışmaları son aşamaya getirildi” dedi.

SOSYAL MEDYA
¥ Türkiye’de ofisi bulunmayan sosyal medya platformlarıyla ilgili yapılacak düzenlemeye ilişkin Dağlıoğlu “Rekabet ve vergide eşitlik şartlarında değerlendirildiğinde bir düzenleme yapılması gerekli diye düşünüyoruz” değerlendirmesini yaptı.

AR-GE MERKEZİ ARTACAK
¥ Türkiye’de, Şubat 2020 itibarıyla,187’si uluslararası olmak üzere toplam 1.236 AR-GE merkezi olduğunu, bu merkezlerde toplam 60 bin 173 personel istihdam edildiğini belirten Dağlıoğlu “AR-GE merkezi sayısının artmasını istiyoruz. AR-GE’de, teknolojide önümüzdeki yıllarda daha çok yatırım kazanacağız” diye konuştu.

600 TOPLANTI
¥ Pandemi dönemini kapsayan son dört ayda 600 toplantı yaptıklarını anlatan Dağlıoğlu, şöyle konuştu: Pandemi döneminde faaliyetlerimizi artırdık. ABD, İtalya, Singapur, Körfez ülkeleri özelinde sektör spesifik konular ele alındı. Şirketlere faaliyetlerinin devamı, sağlık ekipmanlarının tedariki, seyahat izinleri, çalışma-oturma izinleri gibi konularda destek verildi.

YATIRIMDA GEÇEN YILIN ALTINA DÜŞMEYİZ
Küresel doğrudan yatırımların pandemi etkisiyle yüzde 40 düşüşle 900 milyar dolara gerileyerek 2005 öncesine gideceğininin tahmin edildiğini ifade eden Ahmet Burak Dağlıoğlu, Türkiye’nin geçen yılki yaklaşık 9 milyar dolarlık rakamın altına düşmeyeceğini söyledi.

ASYA'DAKİ POTANSİYELE ULAŞMALIYIZ
Türkiye’nin ABD ve Avrupa’dan yatırımı mevcut şirketler üzerinden çektiğini belirten Ahmet Burak Dağlıoğlu, 2011 öncesi yüzde 12 seviyesinde olan Asya’dan yatırım oranının yüzde 22’nin üzerine çıktığını anlattı. “Dünyanın ekonomik ağırlığı Asya’ya kayıyor. Avrupa’dan yatırım çekmek için çalışmaya devam edeceğiz ama Asya’daki bu potansiyele de ulaşmamız lazım” diyen Dağlıoğlu, Asya ülkelerinden; Çin, Japonya, Güney Kore, Malezya, Singapur, Azerbaycan başta olmak üzere Türki Cumhuriyetler, Körfez ve Avrupa ülkeleri ile ABD’nin Türkiye için öncelikli olduğunu kaydetti. Türkiye'nin Küresel Değer Zincirine katılımının 2005'te yüzde 28,9 iken 2015'te yüzde 33,4'e çıktığını, 1995’te ihracatın yüzde 27’si orta-yüksek teknoloji ürünlerden ibaret iken, bugün bu oranın yüzde 40’a çıktığını kaydeden Burak Dağlıoğlu, pandemi gündemiyle de paralel olarak Türkiye için öncelikli sektörleri şöyle sıraladı: E-mobilite, Yaşam bilimleri (ilaç, tıbbi cihaz, hastane hizmetleri), Sağlık, Bilgi ve iletişim teknolojileri (tüketici elektroniği, ICT, yazılım), otomotiv, enerji, kimya-petrokimya, makine, savunma ve havacılık, lojistik, altyapı, tarım, gıda & içecek.