Koton'dan dev proje: Aracıları kaldırıp kadını kalkındırdı

Canan ERASLAN
GAZİANTEP

“Kadın öğrenince dünya değişir...” Bu görüş ekonomiden sosyal hayata kadar her alanda vazgeçilmez bir gerçek. Dünyanın dev şirketlerine baktığımızda, yönetiminde kadın bulunduranların yüzde 30’a varan gelir artışı sağladığını görüyoruz. Kadının üretime daha çok katıldığı ülkelerin daha hızlı geliştiği de yine araştırmaların gösterdiği önemli bir sonuç. Bu gerçekten hareketle 3 yıl önce dev bir adım atıldı hızlı giyim markası Koton tarafından. Koton Yönetim Kurulu Üyesi Gülden Yılmaz’ın o gün 19 yaşında olan kızı Deniz Yılmaz’ın ortaya atıp geliştirdiği ‘Kadın Emeği Projesi’, bugün üçüncü yılını tamamlamış durumda. Projenin en güzel taraflarından biri, emeğin tam karşılığının kadına verilmesi. Proje ile daha önce kadın emeğini sömüren aracılar ortadan kaldırıldı ve kadınlar emeğinin gerçek karşılığını almaya başladı.

2 MİLYON LİRA GELİR
Aradan geçen 3 yıl boyunca 6 bin 500 kadına 2 milyon liranın üzerinde gelir sağlayan, GAP Bölge Kalkınma İdaresine bağlı faaliyet gösteren Çok Amaçlı Toplum Merkezi (ÇATOM) iş birliği ile yürütülen ‘El Emeği Projesi bugün 291 bin 86 adet ürüne ulaştı. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından da desteklenen projenin ürünleri, Türkiye’de 90, yurt dışında 37 olmak üzere toplam 127 Koton mağazasında ve online satış kanalında tüketiciyle buluşuyor. 3 yıl önce 5 ilde başlayan bu iş birliği modeli, bugün Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Şanlıurfa ve Şırnak’ta 18 ÇATOM ile sürdürülüyor. Geçtiğimiz 3 yılda projenin geldiği noktayı göstermek için Gaziantep ve Kilis’e düzenlenen gezide konuşan Koton Yönetim Kurulu Üyesi Gülden Yılmaz “Bu toprakların değerleriyle büyümüş bir moda markası olarak sorumluluğumuzun farkındayız. 30 ülkede 500 mağazası, 11 bin çalışanı olan, ilk akla gelen kadın markası  olarak kadının güçlendirilmesini en büyük sorumluluk olarak görüyorum” dedi.

KADINLARIN MÜCADELESİ
ÇATOM ve Koton ortaklığı ile yürütülen projeyi dinlemek üzere gittiğimiz Kilis’te sadece nakış değil, duygularını da işleyen kadınlarla konuştum. En çok merak ettiğimiz ise hayatlarında neyin değiştiği oldu. Hemen hepsinin söylediği şey şuydu: Ayaklarımın üzerine basabildiğimi anladım. Eskiden insan içinde konuşamazdım, şimdi itiraz ediyorum.
Cevabını tahmin ettiğim soruyu sordum onlara: İlk gelirinizle ne yaptınız? Evet, çocuklarına yatırım yapmışlar. Çocuğunun formasını, kırtasiye malzemesi için harcamışlar gelirlerinin çoğunu. Bazıları kızını üniversiteye göndermiş hatta. Bu iyilik hareketi daha hızlı büyüyecek.

ÇOCUĞU OKULA GÖNDER MAĞAZADA 3 SAAT ÇALIŞ
Marka’nın çok güzel bir uygulaması daha var. Çocuğuna ya da büyüğüne baktığı için çalışamayan kadınlar, Koton mağazalarında 3 ya da 5 saatlik ‘kısa süreli’ çalışma imkânına sahip olabiliyor. Böylece hem sorumluluğunu yerine getiriyor hem de gelir sağlamış oluyor. Şirket ayrıca çalışan annelere ‘Okulda ilk gün izni”, “Karne izni” gibi uygulamalarla da manevi destek oluyor.

MAKİNE 3 LİRAYA YAPAR BİZ 15'E
Gülden Yılmaz “Bu işleri makine ile yapsak 3 liraya mal ederiz. Biz 15 liraya yaptırıyoruz. Bunu yapabilen bir kapitalist yok. Normalde şirket en ucuza almaya çalışır, biz değerini vermeye çalışıyoruz. Onların hiçbir şeyi yok. Bir banka hesapları bile. 3 kuruş para kazanınca hayatları değişiyor. Güç kazanıyor, söz söyleyebiliyor. Yaptığı ilk şey ise çocuğuna yatırım yapmak” dedi.

GAP İDARESİ VE BM DE DESTEKÇİ
Kadınları güçlendirmeyi amaç edinen proje, GAP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından destekleniyor. Suriye’nin Azez ilinde dahi bulunan ÇATOM’ların sayısı 48’i bulmuş durumda. GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Sadrettin Karahocagil, hükûmetin de amaçlarından olan kadının kalkınma sürecine entegre edilmesi yönündeki nihai hedef için Koton’la 3 yıldır birlikte çalıştıklarını, ÇATOM kapsamında farklı sektörleri de bölgede bir araya getirmek istediklerini söyledi.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Kamu Politikaları ve Hizmetleri Yöneticisi Bülent Açıkgöz de 2008’den bu yana kadınlara iş imkânı sağlayacak iş birlikleri kurduklarını, Koton ile yapılan iş birliğinin istihdamın nitelik ve niceliğini artırmak, değer zincirlerini güçlendirmek açısından kapsayıcı iş modellerine güzel bir örnek olduğunu ifade etti.

GÜLDEN YILMAZ'DAN İŞ DÜNYASINA ÇAĞRI
Koton Yönetim Kurulu Üyesi Gülden Yılmaz “Kadınlarımızın hayata kattığı renkleri artırmak, üreten, yenileyen, değer katan kadınlara destek olmak, kadının sosyal ve çalışma hayatındaki yerini sağlamlaştırmak için çalışıyoruz. Çünkü, üretmek, değer katmak ve renklendirmek tüm kadınların kumaşında var” dedi ve bölgede bu projeyle oluşan ekonomiyi büyütmek için iş dünyasına çağrı yaptı ve “Pazardaki diğer markaların yöneticilerini tek tek ziyaret edip bölgede benzer iş modeli oluşturmaya davet edeceğim” dedi.