Türkiye’den ABD ile İran arasında mekik diplomasisi! Gerginliğin artmasını Ankara’nın çabası önledi

YEŞİM ERASLAN'IN HABERİ - İran’ın İsrail’e misilleme saldırısının ardından bütün dünya gelişmeleri diken üstünde izlerken, bölgede gerginliğin daha da tırmanmaması noktasında Türkiye önemli bir rol oynadı. “III. Dünya Savaşı mı başlıyor?” sorularının bile sorulduğu tartışmalar devam ederken tansiyonun düşmesi için bizzat Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Başkanı İbrahim Kalın devreye girdi. Süreci başından bu yana takip eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise her aşamada bilgilendirildi.

ANKARA HAREKETE GEÇTİ

Edinilen bilgiye göre İran’ın Şam’daki büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına 1 Nisan’da hava saldırısı düzenleyen İsrail’e karşı muhtemel misillemeyi “saldırganı cezalandırmak için meşru müdafaa” olarak değerlendirildiğini açıklanmasının ardından Ankara harekete geçti. İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında gerilimin bölgeye sıçramaması için yoğun bir diplomasi trafiği yürüten Ankara, taraflarla görüşmelere başladı.

SALDIRI SÜRPRİZ OLMADI

Diplomatik kaynaklar, İran’ın İsrail’e yönelik saldırıları öncesinde Ankara’nın “ihtimallerden haberdar” olduğunu belirterek, söz konusu saldırıyı “sürpriz olmadı” şeklinde değerlendirdi. Kaynaklar, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın geçtiğimiz hafta hem ABD’li mevkidaşı Antony Blinken hem de İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emîr Abdullahiyan ile telefonda görüştüğüne dikkat çekerken, Tahran’ın ihtimaller konusunda Ankara’yı önden bilgilendirdiği öğrenildi.

TEPKİ SINIRLI OLSUN

Fidan ve Blinken görüşmesinde İran ve İsrail arasındaki tansiyon yüksekliğinin gündeme geldiği, Washington’un İran’ın İsrail’e yönelik tepkisini belirli sınırlar içinde kalması gerektiğini ilettiği ifade edildi. Ankara’nın da ABD’nin tavrını İran’a aktardığı öğrenildi. Diplomasi trafiğinde İran’ın da cevaben “Tepkinin İsrail’in Şam’daki elçiliğine yapılan saldırıya bir cevap teşkil edeceğini ve ötesine geçmeyeceği” bilgisini verdiği öğrenildi.

CIA BAŞKANI’NDAN KALIN’A TEKLİF

Türkiye-ABD-İran Dışişleri Bakanlıkları arasında diplomasi trafiği devam ederken CIA Başkanı William Burns, MİT Başkanı İbrahim Kalın’ı arayarak İran ve İsrail’e yönelik saldırılarında ara bulucu olmasını istedi. Burns ile Gazze’de ateşkes müzakerelerine ilişkin karşılıklı değerlendirmede bulunan Kalın’ın, Hamas ile de bir görüşme gerçekleştirdiği belirtildi.

TELEFONLAR SUSMADI

İran’ın İsrail’e saldırı sonrasında Ankara-Washington hattında temas trafiği devam etti. Saldırının gerçekleştiği gecenin sabahında Fidan, ABD’li mevkidaşı Blinken ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İran’ın İsrail’e yönelik misilleme saldırısı sonrasında bölgedeki mevcut durumun ele alındığı görüşmede; Fidan’ın bölgedeki krizin tırmanma ve yayılma ihtimaline dair endişeleri dile getirdiği öğrenildi. Meselenin temelinde Gazze’deki savaşın yattığına dikkat çeken Fidan’ın İsrail üzerinde etkisi olan ülkelerin de gerilimin tırmandırılmaması için en doğru mesajları vermesi gerektiğini ifade ettiği belirtildi.