Ana babaya 'kalple' yapılacak vazifeler

İmam-ı Nesefî hazretleri, sağlığında iken evlâdının ana-babasına karşı kalbiyle yapacağı on vazifeyi şöyle bildiriyor:

 

1. Ana-babaya acımalı, onlara çok merhamet etmelidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 

 

(Merhamet etmeyene, merhamet edilmez, acımayana acınmaz.) [Müslim]

 

2. Ana-babayı sevmelidir. Her fırsatta ana-babanın ellerini öpmeli, sevdiğini hissettirmelidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 

 

(Annesinin ayağını öpen, Cennetin eşiğini öpmüş olur.) [Şir’a]

 

3. Ana-babanın sevinçlerine sevinmelidir. Bir şeye sevinince, (Ne iyi olmuş, hayırlı olsun!) gibi sözlerle memnuniyetini bildirmelidir.

 

4. Ana-babanın üzüntülerine üzülmeli, dertleri ile hemdert olmalıdır. Bir şeye üzülmüşlerse, (Geçmiş olsun) diyerek ilgilendiğini, üzüldüğünü bildirmeye çalışmalıdır.

 

5. Ana-babanın çok söylemelerinden incinmemelidir. İncinse bile, kesinlikle incindiğini hissettirmemelidir.

 

6. Ana-babaya sitem etmemeli ve cefalarına kızmamalıdır. Sözlerini hiç duymamış gibi hareket etmelidir.

 

Hak teâlâ hazretleri Mûsâ aleyhisselâma buyurdu ki: (Yâ Mûsâ! Bir kimse, ana-babasına karşı gelirse, onun dilini kes ve herhangi bir azâsıyla ana-babasını gücendirirse, o azâsını kes!) 

 

Ana-babasını râzı eden kimse için, Cennette iki kapı açılır. Ana-babası râzı olmayan kimse için de Cehennemde iki kapı açılır. Bir kimsenin ana-babası zâlim dahî olsalar, onlara karşı gelmek, onlarla sert konuşmak câiz değildir.

 

7. Ana-babadan razı olmalıdır. Ne yapıp yapmalı, onların rızalarını almaya çalışmalıdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 

 

(Allahü teâlânın rızası ana-babanın rızasındadır.) [R. Nâsihîn]

 

8. Ana-babayı incitmekten çok korkmalıdır. İsra suresinin 23. âyet-i kerimesinde: 

 

(Ana-babaya iyi davranmak, onlara yumuşak ve tatlı söylemek) emredilmektedir. Gaflete düşüp ana-babanın kalbini kırarsan, derhal rızalarını almaya çalış, yalvar ve ne yaparsan yap, onların gönlünü al!

 

9. Ana-babaya nazlanmamalıdır. Aksine onların nazına katlanmalıdır. Çünkü ana-baba, küçükken bizim çok nazımızı çektiler. Nazlanma sırasının onlarda olduğunu unutmamalıdır.

 

10. Ana-babadan çok sıkıntı görülse de, ölseler de kurtulsak diye düşünmemeli, çok yaşamalarını arzu etmelidir. Onlar, bizden çok sıkıntı gördükleri hâlde, yaşamamızı istemişlerdi. İcabında kendileri aç durup bizi doyurmuşlardı.