Iraklılar onunla övünüyor! Erbil'in Peygamber aşığı hükümdarı Muzaffereddin Gökböri
Kültür - Sanat Haberleri / Türkiye Gazetesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyaretiyle gündeme gelen Erbil, vaktiyle mevlid kandilinin en iyi kutlandığı beldeydi. 13 Nisan 1154 tarihinde Musul’da doğan Muzaffereddin Gökböri, Selahaddin Eyyübi ile birlikte savaşmış bir hükümdardı. Onun en önemli vasfıysa Peygamber Efendimiz'e olan aşkla düzenlediği mevlid kutlamaları oldu. Erbil'e yaptırdığı eserlerden biri olan kulede hâlâ hilal gözetleniyor.
Babası Ali Küçük Bey, Musul Atabegi İmâdüddin Nureddin Zengî’nin hizmetinde bulunan komutanlardı. Erbil kendisine Zengi tarafından ikta olarak verilince şehir beyliğin merkezi oldu.
Ali Küçük'ten sonra Erbil Atabeyi olan Muzaffereddin Gökböri, Selahaddin Eyyübi ile yakın temas halinde oldu. Gökböri, Musul atabeyliğiyle Selahaddin Eyyübi arasındaki mücadelelere fiilen katıldı.
Muzaffereddin Gökböri için basılmış para. Sol elinde "Kızıl Elma"yı tutuyor.
Kaynaklarda yer alan bilgilere Gökböri, kardeşiyle beraber Selahaddin Eyyübi’ye destek oluyordu. Onun el-Cezîre’deki başarılarında önemli rol oynamaları üzerine dönüşte Selahaddin Eyyübi’nin kız kardeşi Rebîa Hatun'la evlenerek damadı oldu.
Selahaddin Eyyübi’nin Haçlılara karşı savaşlarında da kumandanlarından biri olan Gökböri, Ağustos 1184 Kerek muhasarasıyla başlayan ve Kudüs’ün fethiyle neticelenen savaşlarda en önce mücadele edenlerden biri oldu.
Erbil Kalesi - Irak
PEYGAMBER AŞIĞI
Gökböri siyasi ve askeri mücadeleleriyle devrin önemli simalarından biri olarak biliniyor. Ancak onu tarihte hafızalara kazıyan şey Peygamber Efendimize olan muhabbeti, bunun göstergesi olarak da düzenlettiği merasimlerdi.
O devirde Şii Fâtımîler tarafından Kahire’de yapılan mevlid merasimlerine karşı Gökböri daha esaslı ve yerinde merasimler tertip ediyor. Öyle ki Fâtımîler'in merasimleri gölgede kalıyor.
Onun eğlenceli merasimleri İslâm ülkelerinde daha çok yayılıyor. Endülüslü tarihçi İbn Dihye el-Kelbî bu merasimleri Et-Tenvîr fî mevlidi’s-sirâci’l-münîr adlı eserinde anlatıyor.
GÜNLERCE SÜREN ŞENLİKLER
Peygamber Efendimiz'in doğumu büyük bir coşkuyla kutlanıyor.
1207-1208 yıllarındaki Erbil’deki mevlid-i şerif merasimlerini anlatan Dihye detaylı bilgiler verir. Keza o devre şahitlik edenler arasında onun devlet adamlarından el-Mübârek bin Ahmed, dört ciltlik bir "Erbil Tarihi" yazıyor. Meşhûr tarihçi İbn-i Hallikân ve ailesi de Gökböri'nin himâyesinde eserler veriyor.
Muzafferiye Feneri/Minaresi
Mevlid-i Nebi gününden haftalar önce Bağdâd, Musul, Cezire, Sincar, Nusaybin gibi yakın şehirlerden ve diğer İslam memleketlerinden âlimler, dervişler, vaizler, kâriler (güzel Kur’ân-ı Kerîm okuyanlar) ve şâirler geliyor.
Muharrem ayının başından Rebî’ul-evvel ayının başlarına kadar Erbil’e misafir akını yaşanıyor. Gökböri, Erbil’de bir kaç katlı ahşap konaklar yaptırıyor. Bu konaklarda mevlid kandili için gelen misafirleri ağırlanıyor.
Bu konaklar öncesinde çok güzel bir şekilde süsleniyor ve zamanla misafirlerle dolup taşıyor. Gökböri, her gün ikindi namazından sonra bütün konakları ziyaret ederek, misafirlerle tek tek ilgileniyor. Mevlid gecesine kadar günler hep böyle geçiyor.
Mevlid gecesinden iki gün önce pek çok deve, sığır ve koyun kesilmeye başlanıyor. Mevlid günü sabah olunca, ülkenin ileri gelenleri meydana toplanıyor ve kurulan zengin fakir herkes büyük sofralarda doyuruluyor.
Bu sırada güzel sohbetler oluyor. Etraftan gelen âlim, tasavvuf ehli, şâir ve vaizlere hediyeler takdim ediliyor. Bu ikindi sonrasına kadar devam ediyor. O günün gecesi peygamber için yazılan mevlid-i şerifler okunuyor.
Mevlid toplantıları bitince, memleketine gitmek için hazırlanan misafirlerin yol ihtiyaçları da karşılanıyor.
Muzaffereddin Gökböri'nin her sene Mevlid-i Nebi münâsebetiyle otuz bin dinar harcadığı rivayet ediliyor.
BENİM İÇİN DAHA HAYIRLIDIR
Hanımı Rebîa Hatun şöyle Gökböri hakkında şunları anlatıyor:
"Beyimin gömleği, kıymeti beş dirhem bile etmeyen, kürdasdan kalın bir kumaştı. Bu yüzden iyi bir gömlek almadığı için kendisine kızdım. Bunun üzerine bana;
'Beş dirhemlik bir elbise giyip geri kalanını fakirlere sadaka olarak vermem, güzel ve pahalı bir gömlek giyip, fakirlere bir şey vermememden benim için daha hayırlıdır' dedi.
Irak'ın bugünkü Erbil şehrinde Muzaffereddin Gökböri unutulmuyor. Her yıl doğumunun 869. yılı münasebetiyle mevlid okutularak dua ediliyor ve hatırası Erbil'de yaşamaya devam ediyor.
'da Takip Edin!
