Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

Dört nüfuslu antik köy!

Dört nüfuslu antik köy!

KÜLTüR - SANAT Haberleri

Tütün tarlalarının altından mermer sütunların fışkırdığı Stratonikeia antik şehrinde, insanlar asırlarca tarihle iç içe yaşadı. Şimdi dört hanenin bulunduğu antik kente, yeniden insan göçü başlayacak...

MURAT ÖZTEKİN

Önce sizi bir asırlık evler karşılıyor, ardından bir zamanlar altından sular akan Osmanlı camisi ve Menteşe Beyliği yapısı bir hamamla karşılaşıyorsunuz, sonrasında Helenistik dönemden kalma bir meclis binası ile gymnasion ve derken Roma devrinden kalma ihtişamlı bir kapı görüyorsunuz... Muğla’nın Yatağan ilçesindeki Stratonikeia, Anadolu’daki her devrin harman olduğu ve üzerinde hâlâ köylülerin yaşadığı sıra dışı antik şehirlerden biri. Durmuş Dede, Müşerref, Arife ve Hatice Teyzeler... Hepsi yıllardır maziyle bugünün birbirine karıştığı bir hayat sürüyor.
Türkiye İş Bankası’nın arkeolojik çalışmalarına destek verdiği Stratonikeia’yı birlikte dolaştığımız kazı başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, bir yerde durup “Şimdi bir adım sonra 2 bin 200 yıl geriye gideceğiz” diyor. Bunu farklı yerlerde tekrarlıyor. Prof. Dr. Söğüt, Osmanlının farklı medeniyetlerden izleri koruduğuna vurgu yaparak başlıyor anlatmaya...

ÜVEY ANNENİN ADI!
“Gladyatörlerin şehri” olarak da bilinen Stratonikeia, yaklaşık 3 bin 500 senedir yerleşim yeri. İsminin hikâyesi çok uzun ama Seleukos’un garip kralı I. Antiokhos, üvey annesiyle evlendiği yetmiyormuş gibi bir de şehre onun adını veriyor! Helenistik devir, Roma ve Bizans’ın “sakin şehri” olan Stratonikeia, zengin yapılarıyla tanınıyor; başta eğitim merkezi olan gymnasion olmak üzere; akropolü, tapınağı, tiyatrosu ve abidevi kapılarıyla dikkat çekiyor. Gladyatörleri ve onlara ait mezarlarla biliniyor. Enteresandır antik kent, Beylikler ve Osmanlı devirlerinde de boş kalmıyor. Evler antik şehirle iç içe inşa ediliyor. Öyle ki antik şehrin üzerine kurulu olan Eskihisar adlı köyde (şimdi mahalle) 1957’de yaşanan depreme kadar 350 hane yer alıyor.

Dört nüfuslu antik köy!

OTURMA ODASINDAKİ SÜTUN
Stratonikeia’da kazılara başlanması enteresan oluyor. 1977’de köye gelen Prof. Dr. Yusuf Boysal, bir evin duvarında tarihî sütun görünce hayrete düşüp, kolları sıvıyor. Evet, köylüler bazı antik yapıları biliyor ama hanelerinin ve tütün ektikleri tarlaların altından mermer bloklar çıkmaya başladıkça, hayrette kalıyorlar. Doğduğundan beri Stratonikeia’da yaşayan 81 yaşındaki Müşerref Teyze (Arık), köy evlerinin duvarlarında antik taşlar olduğunu, çocukken antik tiyatroyu oyun alanı olarak kullandıklarını söylüyor. Arık, “50 sene evvel tütün ve buğday ektiğimiz yerlerden, evlerin altından mermer çıktı oturdu. Hayrette kaldık. Fakat 1957’de deprem oldu, köy taşındı” diyor.

ANTİK SÜTUNLU CAMİ
Stratonikeia’da yer alan ve bir zamanlar altından dere geçen Şaban Ağa Camii, Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde geçiyor ve burada Kanuni Sultan Süleyman’ın da sefere giderken namaz kıldığı düşünülüyor. Önce 14. asırda Menteşe Beyliği tarafından yapılan caminin ilk kalıntıları, mabedin içerisindeki camekân zeminden görülebiliyor. Mesela caminin ahşap direklerinden biri, antik sütun üzerinden yükseliyor.

Dört nüfuslu antik köy!

33 YAPI RESTORE EDİLİYOR
Yarım asrı aşkındır devam eden ve köylülerin de işçi olarak çalıştığı kazılarda henüz Stratonikeia’nın yaklaşık %10’u ortaya konmuş. Bu sene, kuzey şehir kapısı tamamlanarak, İş Bankası’nın desteğiyle tapınak olarak bilinen yapıdan yazıtlar çıkarılmış. Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, “Burayı özel kılan şey bütün dönemlerin bir arada olması ve bir rüyada gezer gibi dolaşmanız. Biz de kültürel çeşitliliği aynı alanda yaşatalım istiyoruz” diyor. Türkiye’nin farklı yerlerinde antik şehir üzerinde kurulmuş köyler olduğu kaydeden Söğüt “Osmanlı ve cumhuriyet döneminden korunacak ev ve yolları tespit ettik. 33 tane sivil yapıyı restore edeceğiz. İnsanlar buraya yerleşecek; evlerin yanında fırın, bakkal ve terzi gibi dükkanlar yeniden açılacak. Şimdi burada yaptığımız uygulama, benzerlerine örnek olacak. Antik şehirlerdeki köyler korunacak. Zira insanların hâlâ yaşıyor olması, antik devam etmesine mâni değil. Yakıldı yıkıldı diye anlatılıyor ama Osmanlıda antik yapılar korunmuş” ifadelerini kullanıyor.



Dört nüfuslu antik köy!

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...