Üç kişiden birinin karaciğeri yağlı

ZİYNETİ KOCABIYIK

Günümüzde, karaciğer yağlanmasının toplumdaki sıklığı giderek artıyor. Endüstrileşme, hareketsiz hayat tarzı ve kötü beslenmeyle birlikte yükselen aşırı kilolu olma ya da obezite hâli bu artışta önemli rol oynuyor. Toplumda her üç kişiden birinde çeşitli düzeylerde karaciğer yağlanması görüldüğünü söyleyen Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Başaranoğlu “Yağlı karaciğer hastalığının toplumdaki sıklığı çocuklarda yüzde 13,  yetişkinlerde yüzde 30 ve obezlerde yüzde 65-90’tir. Yağlı karaciğer hastalarının yüzde 3 kadarında siroz geliştirebilen yağlı karaciğer iltihabı bulunuyor. Karaciğer yağlanmasının karaciğer kanserinin gelişmesinde önemli bir rolü vardır” dedi.

TEK SEBEP ALKOL DEĞİL
Geçmiş yıllarda karaciğer yağlanması ve sirozun alkol kullanan kişilerde görüldüğünün düşünüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Metin Başaranoğlu “Ancak bilimsel çalışmalar siroza götüren karaciğer yağlanmasının tek sebebinin alkol olmadığı ortaya çıktı. Günümüzde yağlı karaciğerin en önemli sebebi fruktoz şurubu ve bunun yol açtığı şişmanlıktır. Vücut kitle indeksi 25’in üzerine çıktıkça risk artar. Yani göbeğiniz büyüdükçe karaciğeriniz yağlanır” diye anlattı.
Yağlı karaciğer hastası olanların çoğunda bir şikâyet olmaması sebebiyle, hastalığın teşhisinin çoğunlukla doktorun şüphelenmesi üzerine rastlantı sonucu konulduğunu anlatan Prof. Dr. Başaranoğlu  “Yağlı karaciğer rahatsızlığı oldukça sinsi giden bir hastalıktır. En belirgin şikâyet karında dolgunluk ve karaciğere uyan bölgede ağrıdır. Bu iki durumda yağlanan karaciğerin büyümesi sebebiyledir. Rastlantı sonucu konan bu teşhis için sıklıkla korkmaya gerek yoktur. Sadece çok küçük bir hasta gurubu karında asit veya yemek borusunda varis ile karşımıza çıkar ki, bu ileri derecede karaciğer bozukluğuna ve  siroza işaret eder” dedi.

YAĞLI KARACİĞERE KANSIZ TEŞHİS
Karaciğer kanseri ya da karaciğer nakline götüren yağlanmayı teşhis etmek için karaciğerden parça almak gerekiyor. Ancak son yıllarda geliştirilen Fibroscan cihazı ile biyopsiye gerek kalmadan kansız-bıçaksız şekilde teşhis yapılabiliyor.  Fibroscan elastografi işleminin yağlı karaciğer hastalarında özellikle siroza gidecek hastaları tespit etmesi açısından da çok değerli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Başaranoğlu “Fibroscan cihazı gereksiz karaciğer biyopsilerinin önüne geçebilecek bir alettir.  Birkaç özel durum dışında biyopsinin yerine kullanılabilir. Uygulama sırasında hasta geceden aç bırakılır sabah 10-12 saatlik bir açlıkla hastaneye gelir  ve toplam 20 dakika süren bu işlem yapılır. Alet toplam 10 ölçüm yapar. Bunların ortalaması alınır ve karaciğerinizin siroza gidip gitmeyeceğini söyleriz. Alet, karaciğer hasarının yanında Hepatit B ve Hepatit C’si olanlarda da kullanılıyor” dedi.  Türkiye’de sadece 11 merkezde yapılan işlemin özel kurumlarda maliyetinin yüksek olduğunu belirten Prof. Dr. Başaranoğlu, cihazı kendi hastalarında ücretsiz olarak kullandığını belirterek “Bir çalışma kapsamında şu anda kadar 1.000’e yakın hastanın karaciğerini ücretsiz olarak inceledim” dedi.