Amerika’daki gururumuz

ZİYNETİ KOCABIYIK

Yaklaşık 30 yıl önce gittiği Amerika’nın en iyi 10 doktoru arasına girmeyi başaran ABD Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi Organ Nakli Direktörü Prof. Dr. Şükrü Emre, Türkiye’nin Amerika’daki gururu. Karaciğer naklini öğrenmek için gittiği ABD’de kalan ve gösterdiği başarılardan sonra Yale Üniversitesi Organ Nakli Merkezini kurma görevi verilen Prof. Dr. Emre, bugüne kadar 2000’in üzerinde başarılı karaciğer nakli gerçekleştirdi.

YAPTIĞI NAKİLLE TIP TARİHİNE GEÇTİ
Kariyeri boyunca Newsweek ve New York Magazine dâhil çeşitli yayın kuruluşları tarafından Amerika’nın en iyi doktorları arasında gösterilen Prof. Dr. Şükrü Emre, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu. Üst ihtisasını karaciğer ve safra yolları cerrahisi üzerine yapmış. Bu sırada karaciğer nakli ile ilgilenmeye başlamış. Ancak o yıllarda Türkiye’de organ nakli yapılmadığı için 1988 yılında Amerika’ya Mount Sinai Hastanesine bu işi öğrenmek için gitmiş. Gidiş o gidiş… Burada hem karaciğer naklini öğrenmiş hem de birbirinden ses getiren operasyonlara imza atmış. Mount Sinai Hastanesinde iken 2005 yılında yaptığı karaciğer nakli ameliyatında, bir organla aynı anda üç kişinin hayatını kurtararak Amerika’da ‘kahraman’ ilan edilmiş. O yıllarda Amerika için bile ilk olan parçalı karaciğer nakli Prof. Dr. Emre’ye Yale Üniversitesinin kapılarını açmış. Burada bir organ nakli ünitesi kurmak üzere davet edilen Prof. Dr. Emre hâlen kurucusu olduğu bu merkezin yöneticiliğini yapıyor.

BİNDEN FAZLA CERRAH YETİŞTİRDİ
Prof. Dr. Emre’yi “Hocaların hocası” olarak tanımlamak mümkün. Yale Üniversitesindeki kliniği Türk öğrencilere ve hekimlere açık olan Prof. Dr. Emre bugün Türkiye’nin farklı yerlerinde organ nakli yapan birçok cerrahın da hocası. Prof. Dr. Emre “Her sene kliniğimize dört-beş öğrenci gelir. Onların dışında asistan, başasistan ya da hekimler de gelerek organ nakli için burada çalışırlar. Bugüne kadar 1.000’den fazla insan yetiştirdim” diyor.

HAYALİ GERÇEK OLDU
Prof. Dr. Şükrü Emre “En büyük hayalim organ naklinin sadece İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde değil Anadolu’da da yapılabilmesiydi. Şimdi Malatya, Adana, Kayseri, İzmir, Bursa ve bir sürü yerde de yapılıyor. İnsanlar nakil için başka şehirlere gitmek zorunda kalmıyorlar” en önemli hayalinin gerçekleştiğini de anlattı.
Prof. Dr. Emre şimdilik Türkiye’ye dönmeyi düşünmüyor ama bir ayağı Türkiye’de. Sık sık Türkiye’ye gelerek organ nakli merkezlerinde eğitim seminerlerine katılarak buradaki cerrahlarla tecrübelerini paylaşan Prof. Dr. Emre ile Malatya İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakil Enstitüsünü ziyareti sırasında görüştük.

KARACİĞER YAĞLANMASI NAKLE GÖTÜRÜYOR
Prof. Dr. Şükrü Emre’ye Amerika ile Türkiye arasında karaciğer nakli sebepleri arasında farklar olup olmadığını sordum. Prof. Dr. Emre, Amerika’da en önemli sebebin Hepatit C enfeksiyonu olduğunu söyleyen belirterek “Sanırım yakında bu hastaları görmeyeceğiz. Çünkü artık Hepatit C’nin tedavisi var. Daha sonra alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı geliyor. Türkiye’de ise önemli sebep Hepatit B, Türkiye’de de karaciğer yağlanması nakle götüren süreci başlatıyor. Bunun yanında ülkemizde genetik sebeplere bağlı olan karaciğer hastalıkları da yetmezliğe sebep oluyor” diye konuştu.

HATALARINIZDAN DERS ALMAYI BİLİN
Sıfırdan başlayarak Amerika’da organ nakli cerrahisinin yıldızlarından biri olan Prof. Dr. Şükrü Emre, Yale Üniversitesinde yanına eğitime gelenlere şunu söylüyormuş: Bilimi her yerde öğrenebilirsiniz ama burada davranışları öğrenmeniz lazım. Bunların başında da küsmemek geliyor. Öğrenmeniz gereken diğer değerler ise asgari müştereklerde birleşmek, bindiğiniz dalı kesmemek,yaptığınız hataları saklamak değil, bunları bilimsel olarak tartışabilmek ve bundan ders çıkarmaktır.

Tecrübelerini Türkiye’ye aktarmaya devam eden Prof. Dr. Şükrü Emre, Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca ile de görüşerek şehir hastanelerinde kurulması planlanan organ nakli merkezleri hakkındaki görüşlerini paylaştı.

ORGAN NAKLİ SİVİL TOPLUM İŞİ OLMALI
Türkiye’de organ nakli konusunda kısa sürede önemli başarılara imza atıldığına işaret eden Prof. Dr. Emre “Canlıdan nakilde dünyada ikinci Avrupa’da birinciyiz. Ancak eksiklerimiz var. Bilgi toplama, bilgiyi değerlendirmek, sonuçları işlemek, donör seçimi konusunda daha gidilecek yolumuz var. Merkezler arasında bir standardizasyon yok. Kadavradan nakilde çok geriyiz. Bu konunun daha verimli şekilde ele alınması gerekir. Ancak transplantasyon üvey evlat ne yazık ki” diyor. Transplantasyonun Sağlık Bakanlığının bünyesinde küçük bir birim tarafından yönetildiğine işaret eden Prof. Dr. Emre “Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de organ naklinin sivil toplum kuruluşu olması daha da ilerlemesini sağlayacaktır. Organ naklinin partiler üstü olması ve verilen önemin oradaki bürokratların yaklaşımına göre değişmemesi gerekir. Kızılay ya da Çocuk Esirgeme Kurumu gibi otonom, kendi bütçesi ve yönetimi olan bir kurum olmalı. Tabii ki, denetimi Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmalıdır” dedi.