Koronavirüs psikolojimizi bozdu

ZİYNETİ KOCABIYIK

Covid-19 kişinin sadece fiziksel sağlığını değil, ruhsal sağlığını da derinden etkiliyor. Hem Covid’e yakalanma korkusu yaşayanlar hem de hastalığı atlatanlarda ağır psikolojik problemler görülüyor. Salgının devam ettiği bugünlerde psikiyatri kliniklerine başvuranlarda Covid-19’la ilişkili ruh sağlığı problemlerine sık rastlandığını söyleyen Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Barış Sancak “Özellikle hastalığı ağır geçirenlerde ve yoğun bakımda tedavi görmek zorunda kalan kişilerde travma sonrası stres bozukluğuna sıklıkla rastlıyoruz. Ne yazık ki pandemi döneminde tedavi ile kontrol altında olan ruhsal rahatsızlıklar da yeniden alevlendi” dedi. Dr. Sancak, koronavirüs geçirenlerde en sık rastlanan psikolojik rahatsızlıkları şöyle sıraladı:

1) KAYGI BOZUKLUĞU
Araştırmalar Covid-19 geçiren kişilerin en az yarısında kaygı bozukluğu belirtilerine rastlandığını gösteriyor. Kişiler hastalığı atlatsalar bile koronavirüsle ilgili kaygılı düşünceleri kafalarından atamıyorlar. Şikâyetlerinin geçmeyeceğini düşünüyorlar. Hastalığın süreci ile ilgili olarak internetten saatlerce araştırma yapıyorlar. Çarpıntı, nefes darlığı, sıkıntı hissi, ölüm korkusu, uyumakta zorluk gibi şikâyetleri devam ediyor.

2) DEPRESYON
Covid-19 geçiren kişilerin yarısında depresif belirtiler görülüyor. Toplumda genelinde de depresif şikâyetlerde artış yaşanıyor. Yapılan çalışmalarda, depresyonun en tehlikeli sonuçlarından biri olan intihar davranışının da pandemi sonrasında arttığı gösterliyor. Sosyal izolasyon, belirsizliğe bağlı kaygılar, ekonomik problemler, geçirilmiş depresyon öyküsü ve Covid-19 hastalığını ağır geçirmiş olmak önemli risk faktörleri.

3) BAĞIMLILIK
Araştırmalar pandemi sonrası alkol tüketiminin iki kat arttığını gösteriyor. Geçmişte alkol problemleri olanlar özellikle risk altındadır. Bu "kendini tedavi etme" çabası ciddi bağımlılık tablolarının ortaya çıkmasına neden olabiliyor.

4) UYKUSUZLUK
Çalışmalar pandemi döneminde genel toplumda kronik uykusuzluğun yüzde 40'lara varan oranda arttığını gösteriyor. Bu duruma henüz mekanizması tam olarak tespit edilmemekle birlikte, beyindeki hormonal ve biyokimyasal değişikliklerin sebep olduğu düşünülüyor.

5) TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU
Özellikle hastanede yatan ağır Covid19 hastalarının yüzde 90’ında taburculuk sonrası görülüyor. Yoğun bakımda tedavi ihtiyacı olan hastaların, ruhsal travma yaşadığını görüyoruz. Yoğun ölüm korkusu, çaresizlik, umutsuzluk ve yalnızlık hisleri bu rahatsızlığın ortaya çakışına katkıda bulunuyor. Taburculuk sonrası akla gelen ve hastane günleri ile ilgili kötü düşünceler, kâbuslar, uykuya dalmada zorluk, hatırlatıcı uyaranlardan kaçınma davranışı bir aydan uzun süre devam ediyorsa tedaviye başvurulmalıdır. Bu rahatsızlık tedavi edilmediğinde kalıcı hâle gelme riski taşır.

RUH SAĞLIĞINI KORUMANIN YOLLARI
SEVDİKLERİNİZLE ONLINE GÖRÜŞÜN

• Hayatla bağınızı koparmayın. Dışarı çıkamıyorsanız teknolojinin nimetlerinden faydalanın sevdiklerinizle her gün online görüşün.
• Bağışıklık sistemini güçlendiren bir hayat tarzı benimseyin.
• Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durun.
• Sağlıklı ve dengeli beslenin.
• Günde iki litre su içmeye özen gösterin.
• Her gün aynı saatte yatağa yatıp, her gün aynı saatte kalkın.
• Hareketsizlikten kaçının, düzenli egzersiz yapın.
• Hobi edinin, hobilerinize zaman ayırın.
• Gerekirse profesyonel destek almaktan kaçınmayın.