Gıda israfı dünyaya ihanet: Cebinizi de çevreyi de koruyun

Ziyneti KOCABIYIK
ziyneti.kocabiyik@tg.com.tr

Dünyada üretilen bütün gıdaların yaklaşık üçte biri çeşitli sebeplerle israf ediliyor. Bu da her yıl yaklaşık 1,3 milyar ton gıda israfı olduğu anlamına geliyor. 2021 Birleşmiş Milletler Gıda İsrafı Raporu’na göre ise Türkiye Cumhuriyeti’nde her sene 7,7 milyon ton yiyecek israf ediliyor. Ayrıca her yıl kişi başı 93 kg yiyecek çöpe gönderiliyor. Bunlar çok ciddi oranlar ve Türkiye dünya çapında en fazla gıdanın israf edildiği ülkeler arasında bulunuyor. 

Dünyanın giderek gıda krizine girmeye başladığı günümüzde yiyecekleri atmak sadece maddi hasar vermekle kalmıyor. Çöpe atığımız yiyecekler en yaygın sera gazlarından metan gazı üretimine sebep oluyor. Yani çöpe attığımız yiyecekler önce kesemize, sonra devlet bütçesine, sonra dünyanın gıda kaynaklarına zarar verirken, iklim değişikliğine de sebep oluyor.

Yiyecek kaynaklarımız gibi su kaynaklarımız da sınırlı. Gıda israfı, yüksek miktarda su israfına sebep olur. Tarımda kullanılan bütün suyun yüzde 24’ü gıda atıklarıyla kaybediliyor. Bu da yılda yaklaşık 170 litre su kaybı anlamına geliyor.  Bu rakamların büyüklüğü gıda israfının önlenemez bir gidişi olduğu düşüncesini uyandırsa da, beslenme uzmanı Dyt. Çağatay Demir, basit bir takım tedbirlerle mutfağımızdaki gıda israfının nasıl önüne geçebileceğimizin ipuçlarını veriyor:

TOPLU ALIŞVERİŞ YAPMAYIN: Gıda fiyatlarına üst üste gelen zamlar insanları toplu olarak yiyecek satın almaya yöneltiyor. Toplu olarak almak ucuz gibi görünse de, bu alışveriş şeklinin daha fazla gıda israfına yol açtığı açıktır. Bu sebeple toplu alışveriş yapmak yerine, haftanın birkaç günü liste ile alışveriş yapmaya özen gösterin.

SON SATIN ALDIĞINIZ ÜRÜNLERİ EN ARKAYA KOYUN: Paketli ürünler son kullanma tarihleri geçtiğinde çöpe gidiyor. Paketli ürünleri, son kullanma tarihine göre depolayarak tüketim sırası oluşturun. Böylece süresi yaklaşan ürünleri önce kullanırsınız.

SAKLAMA METOTLARINA DİKKAT: Yanlış saklama, büyük miktarda gıda israfına yol açıyor. Yapılan araştırmalara göre, evsel atıkların yaklaşık üçte ikisi gıda bozulmalarından kaynaklanıyor.

SATIN ALIRKEN BUNLARI UNUTMAYIN: Ispanak alırken kuru olanları tercih edin. Brokoli aldıysanız dolapta bekletmeyin çünkü bekledikçe besin değeri azalır ve uçlarındaki minik çiçekler sararmaya başlar. Nohut, pirinç, kuru fasulye, bulgur vb. kuru gıdalar indirimdeyken toptan alınabilir. Fakat bu tip gıdalar evlerde uzun süre tüketilmezse böceklenir. Her şey buzdolabında saklanamayacağı için bakliyatlar az az ve sık sık alınmalıdır.

Dyt. Çağatay Demir

HANGİ YİYECEĞİ NASIL SAKLAYALIM?

Mesela patates, muz, sarımsak, soğan buzdolabında saklanmamalı oda sıcaklığında tutulmalıdır. 

Mutfakta en çok israf olan gıdalar yeşillikler ve bunların mutlaka buzdolabında saklanması gerekiyor. Yeşillikler açıkta kalırsa kokar ve diriliğini kaybeder. Yeşillikleri dolaba kuru şekilde ve kağıt havluya sararak naylon torba ile yerleştirin.

Yumurta, oda sıcaklığında iki üç haftaya kadar saklanabilir. Yumurtanın raf ömrünün uzun olması ve tazeliğinin korunması için buzdolabına konması gerekir. Ancak buzdolabının kapağına koymak yerine, karton kutusuyla birlikte alttaki raflara koymanız daha doğru olacaktır.

İlgili Haberler

Ağrı kesici yiyecekler