Batı’da ifade özgürlüğü sonsuz mu?

Ünlü İngiliz komedyen Ricky Gervais’in son gösterisi “SuperNature” Netflix’te gösterime girdi. 1 saat 4 dakikalık gösteri aslında daha önceki “Humanity” gösterisinin benzeri. 

Hitler, eş cinsellik, ateizm, trans bireyler vb. olmak üzere Gervais aynı konular üzerinde espri yapıyor. Yalnız bu son gösterisi özellikle trans bireyler arasında ciddi eleştirir konusu oldu ve Ricky Gervais hem trans hem de eş cinsel karşıtı olmakla suçlandı...

24 Mayıs'ta gösterime giren SuperNature bana sorarsanız aşırı bel altı ve bir noktadan sonra Gervais bu konuları takıntı hâline getirmiş diyorsunuz.

Ricky Gervais oldukça zeki ve iyi espri yapan biri. Mizahı nasıl yapacağını biliyor. Gösterileri kadar filmleri de ilgi gördü. “Yalan” mesela çok başarılı. Üç sezonluk Afterlife ise geçerken muazzam bir dizi. Dizinin 3. sezonu insana bayağı moral veriyor. 

Peki Ricky Gervais’in gösterisinin ifade özgürlüğüyle ilgisi ne? Son gösterisi çok ciddi eleştiriler aldı. ABD’li LGBTİ+ hakları grubu Glaad gösteriyi tehlikeli olarak nitelendirdi. Açıklama yayınlayan grup, “Şaka kılığına giren tehlikeli, trans karşıtı şeylerle dolu. Ayrıca eş cinsellik karşıtı retoriği yayıyor ve HIV hakkında yanlış bilgiler veriyor” ifadelerini kullandı.

BBC One’a konuşan Gervais eleştirilere cevap verdi ve komedinin, tabu meseleleri aşmakla ilgili olduğunu söyledi: “Bence komedi gerçekten bunun için, bir şeyleri atlatmak için... Tabu meselelerle uğraşıyorum çünkü seyiriciyi daha önce hiç bulunmadığı bir yere götürmek istiyorum bir saniyeliğine bile olsa...”

Gervais, “Saldırganlık algısının çoğu, insanların bir şakanın konusuyla asıl hedefini karıştırmasından kaynaklanıyor” ifadesini kullandı. “Bir şeyle ilgili şaka yapmak onun karşıtı olduğun anlamına gelir” düşüncesinin delilik olduğunu savundu.

Nasıl bugünlerde ülkemizde Cem Yılmaz’ın Erşan Kuneri dizisi fazla küfürlü olmakla eleştiriliyorsa, Ricky Gervais de trans ve eş cinsellere karşı haddini aşmakla suçlanıyor. Hatta dizinin Netflix’ten çıkarılmasını isteyenler bile oldu. 

İşte ifade özgürlüğü nerede başlar, nerede biter tartışması Batı’da yeniden alevlendi. Netflix paralı bir mecra. İsteyen izler istemeyen izlemez denilebilir. Ama işte Batı’da bile sonsuz ifade özgürlüğü yokmuş...

Bence de Gervais sürekli aynı konular üzerine espri yapıyor ve bu durum iyice baydı. Trans birey ya da eş cinsellere karşı mı, emin değilim. Bence onların reklamını bile fazlasıyla yapıyor. 

Demek ki Batı’da bile istediğini istediğin gibi söylersin anlayışı doğru değilmiş. Ricky Gervais bu defa Batı’da tersten eleştiriliyor. Tabii sosyal medyada Gervais’in destekleyenler de var. “Adam herkesi, her şeyi eleştiriyor. Transları eleştirince niye itiraz ediyorsunuz?” diye soranlar da var. 

Bu arada trans ve eş cinsellerin Batı’da ne kadar güçlü oldukları ve kendi aleyhlerine çıkan her yazı ya da gösterileri bastırmada PR’larının ne kadar etkili olduğu görülmüş oldu. 

Muhtemelen Netflix gösteriyi çıkarmayacak ama örgütlü bir tepki olursa geri adım atabilir. Eş cinsel lobisi, sandığımızdan daha güçlü.