Kısa çalışma ve ücretsiz izin süreleri emekliliğe sayılsın!

 

Covid-19’un sebep olduğu küresel pandeminin, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de ekonomik etkileri fazla olmuştur. Koronavirüsten, çalışanlar içerisinde en çok işlerini kaybeden ya da iş sözleşmeleri askıya alınan özel sektör işçileri etkilenmiştir.

Bu etkilerden bir nebze de olsa rahat nefes almak ve işçilerini korumak isteyen duyarlı çok sayıda işveren kısa çalışma uygulaması yoluna başvurdu. Şartları tutmayan işçileri ise ücretsiz izne ayırdılar.

Müracaat eden 300 bine yakın firma, 3,5 milyona yaklaşan çalışanları için kısa çalışma ödeneği talebinde bulundu. Ücretsiz izne ayırılan işçiler de göz önünde bulundurulduğunda sayı 4 milyonu aşmaktadır. Hâl böyle iken her gün çok sayıda çalışan okurumuz kısa çalışma ve ücretsiz izin sürelerinin emekliliğe sayılıp sayılmayacağını veya bu süreler için hizmet borçlanması yapılıp yapılmayacağını sormaktadır. Diğer yandan konu hakkında malumatı olan bazı işçiler ile işçi temsilcileri ise bu sürelerin emekliliğe sayılmasını talep etmektedir.

 

 

Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, işçilerin son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması zorunlu bulunmaktadır.

Bu şartları yerine getirip kısa çalışma ödeneğine hak kazanan işçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için İŞ-KUR tarafından sadece genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir.

Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmamaktadır. Bu sebeple kısa çalışma döneminde işçilerin emekliliğe yarayan yaşlılık, malullük ve ölüm (uzun vadeli) sigortaları primleri yatmamaktadır.

 

 

Kamuoyunda geriye dönük SGK hizmeti kazanma olarak bilinen hizmet borçlanmaları, çalışanlara emeklilikte avantajlar sağlamaktadır. Özellikle eksik prim gün sayıları olup da bu sürelerin dolmasını beklemek zorunda kalanlara çoğu zaman hemen bu primleri borçlanma ile yerine getirmesi avantajını sağlamaktadır. Ayrıca bazı borçlanmalar bazı hâllerde daha erken emeklilik ve emeklilik maaşında artışa sebep olabilmektedir.

SGK uygulamasında aşağıda yer alan kişi ve durumlar için borçlanma hakkı bulunmaktadır. Mevcut düzenlemelerde kısa çalışma ödeneği alan işçilerin bu dönemler için hizmet borçlanması yapmalarına ilişkin yasal bir dayanak bulunmamaktadır. Aynı şekilde pandemi nedeniyle işverenleri tarafından ücretsiz izne ayrılanlar için de hizmet borçlanmasına ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır.

 

Kısa çalışma ödeneğinden faydalanılan süreler ile pandemi nedeniyle ücretsiz izin kullandırılan sürelerde işçilerin emeklilik yönünden mağdur olmaması için bu sürelerin ya isteğe bağlı sigorta ile tamamlanması ya da hizmet borçlanması ile tamamlanması için gereken yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

Bu düzenlemenin yapılması hâlinde kısa çalışma ödeneğinden faydalanılanlar ile pandemi nedeniyle ücretsiz izin kullandırılan işçiler, bu dönemleri hemen isteğe bağlı sigorta ile tamamlayacakları gibi sonradan da hizmet borçlanması yapmak suretiyle tamamlayabileceklerdir.

Umarız bu düzenleme bir an önce yapılarak anılan işçilerin mağduriyeti giderilir.

Sağlıkla kalınız…

           ***

“Şu dört şeyi geri getiremezsiniz: Atılan oku, kaçırılan fırsatı, söylenen sözü, geçen ömrü.”  Hazreti Ömer