Hastalığı ya da engelli nedeniyle çalışmayacak halde bulunan sigortalıların emeklilik için gereken “Yaş” şartını beklemeden emekli olmalarının yolu “malulen emeklilik”tir.
Malulen emeklilik için sigortalının çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybetmiş olması gerekmektedir.
Ekim/2008 sonrası ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlardan ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün % 60'ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılara yaşları ne olursa olsun;en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla SGK tarafından emeklilik aylığı bağlanmaktadır.
ÇALIŞMAYA BAŞLAMADAN ÖNCEKİ MALULİYET ORANLARININ TESPİTİ
Sigortalıların ilk defa çalışmaya başladıkları tarihten önce malul olduklarının tespiti SGK Sağlık Kurulu tarafından yapılmaktadır. Bu nedenle sigortalıların değişik hastane ve doktorlarından almış oldukları maluliyet oranları tek başına maluliyete esas kabul edilmemektedir.
Maluliyetle ilgili yapılan yeni düzenlemeye göre çalışma gücünün en az %40-49 arasında kaybedilmesi “hafif düzeyde çalışma gücü kaybı”, çalışma gücünün en az %50-59 arasında kaybedilmesi “orta düzeyde çalışma gücü kaybı” olarak kabul edilecektir. Çalışma gücünün en az %60 ve üzerinin kaybedilmesi ise “ağır düzeyde çalışma gücü kaybı” sayılmaktadır.
KADEMELİ OLARAK ŞARTLAR AĞIRLAŞMAKTA
İşçi sigortalılar için 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3960 prim ödeme gün sayısı koşulu ilk defa 2008/Ekim sonrası sigortalı olanlar için uygulanacak olup sigortalılık süresinin başlangıç tarihine göre 3960 gün sayısı kademelendirilmiştir.
4/1-a kapsamında sigortalı sayılmakta olan işçilerin ilk defa çalışmaya başladığı tarih itibariyle malul sayılanlar işe giriş tarihlerine göre emeklilik koşullarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Bu tabloya bakılarak emekli olunup olunamayacağı kolaylıkla öğrenilebilir.
Sigortalılık Süresinin | Sigortalılık | Gün |
2008/Ekim(hariç) öncesi | 15 | 3600 |
2008/Ekim (dahil) - 31.12.2008 | 15 | 3700 |
01.01.2009 - 31.12.2009 | 15 | 3800 |
01.01.2010 - 31.12.2010 | 15 | 3900 |
01.01.2011'den sonra | 15 | 3960 |
Yukarıda yer verilen ağır düzeyde (%60 ve üzeri) çalışma gücü kaybı olanlardan farklı olarak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücü kayıp oranının % 40-% 49 ile %50-%59 arasında olduğu tespit edilenlerin sigortalılık süresi ve prim gün sayısı koşulları daha zorlaşmaktadır.
Başka bir anlatımla çalışma gücü kayıp oranı ne kadar az ise daha çok prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartları aranmaktadır.