SGK’sız çalıştırılan işçiler çaresiz değil!

İşverenlerin işe aldıkları çalışanları SGK’ya bildirmeleri yasal bir zorunluluktur. Çalışanların sadece bildirilmiş olmaları da yeterli değildir. Ayrıca SGK prim matrahı olan kazançlarının ve prim ödeme gün sayılarının da her ay yasal sürede Kuruma bildirmesi gerekmektedir.

Özellikle işçilerin kazançları ile prim ödeme gün sayılarının gerçeğe uygun olarak bildirilmesi hem emeklilik şartları hem de emeklilikte alacakları maaşları doğrudan doğruya etkilemektedir.

 

 

İşçiler (4/1-a) Kapsamında sigortalı sayılmaktadır. Bazı istisnalar haricinde kural olarak çalışamaya başlamadan önce SGK’ya bildirilmeleri gerekmektedir. Bildirim işveren tarafından internet üzerinden elektronik ortamında işçinin çalışmaya başladığı tarihten en geç bir gün önce “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi” ile SGK’ya bildirilmesi yerine getirilmiş olacaktır.

İşçi, işverenden SGK’ya verilmiş olan SGK tarafından üretilmiş barkod numaralı giriş bildirgesinin bir nüshasını talep edebilir.

Emeklilik aylığı almakta olan işçilerin de sigortalı olması mecburidir. Bu kişilerden yeniden çalışmaya başlayanlardan; aylıklarının ödenmesine devam edilmesini isteyenler için bildirgede bulunan “Sosyal Güvenlik Destek Primi”, aylıklarının kesilmesini isteyenler için ise aynı alandaki “Tüm Sigorta Kolları” sözcüğünden sonraki bölümün işaretlenmesi lazımdır.

 

 

Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeleri işverenlerin yükümlülüğü olmakla birlikte aynı zamanda işçiler içinde hem anayasal hak ve aynı zamanda bir yükümlülüktür. Her çalışan sigortalılık haklarının gereceğe uygun olarak yerine getirilip getirilmediğini her zaman için işverenden istemek ve yerine getirilmediği takdirde de yasal yollara başvurma hakkına sahiptir.

Sigortasız çalıştırılma, eksik sigorta, ücretlerin sigortaya eksik bildirilmesi, sigorta günlerinin SGK’ya eksik bildirilme hâlinde iş yerinin bulunduğu şehirdeki SGK’ya işçilerin kendi yazacakları şikâyet dilekçesi ile başvurmaları mümkün bulunmaktadır. Bunun için avukata bile gerek yok.

Sigortasız çalışma ile ilgili şikâyet ve ihbarları SGK denetmenleri inceleyerek sonuçlandırmaktadır. Denetmenler tarafından tespit yapılamaması hâlinde ise sigortasız çalışmaya ilişkin hizmetlerin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde iş mahkemesine başvurmak mümkündür. Yasada yer alan 5 yıllık süre hak düşürücü olup mahkeme tarafından kendiliğinden nazara alınmaktadır. Bu nedenle 5 yıllık süreyi geçirenlerin mahkeme hakkı ortadan kalkacaktır.

 

 

İşe başlamalarına rağmen SGK’ya işverenleri tarafından bildirilmeyen işçiler kendi kendilerini SGK’ya bildirmeleri mümkün bulunmaktadır.

Sigortasız çalıştırıldıklarından yakınan okuyucularımıza diyeceğimiz şu ki; çaresiz değilsiniz. Üstelik kendinizi SGK’ya bildirmeniz yasal olarak zorunlu. Nasıl mı?

İşveren tarafından sigorta girişi SGK’ya bildirilmeyenler veya geç bildirilenler bu durumda kendi kendilerini çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç 1 (Bir) ay içinde, örneği SGK tarafından hazırlanan sigortalı bildirim belgesi ile doğrudan veya internet ya da benzeri ortamda SGK’ya bildirmek zorundadır.

Bunun üzerine SGK tarafından sigortalının ilgili işveren tarafından bildirilmediğinin ya da bildirildiği hâlde sigortalı bildirimi arasında farklılık bulunduğunun tespiti hâlinde, durum, taahhütlü bir yazıyla sigortalıya, gerekirse işverene bildirilir. Yapılan bildirimlerin sonucunda farklılık giderilemezse, kontrol ve denetim sonucuna göre işlem yapılarak işçinin sosyal güvenlik hakları korunmaktadır.

 

 

Yasal sürede çalışanlarını SGK’ya bildirmeyen ya da eksik bildiren işverenlere SGK, hem idari para cezası uygulamakta hem de devlet teşvik ve desteklerinden mahrum bırakmaktadır.

Sigortasız ya da eksik sigortalılık hâlinde bildirge ve beyannamelere göre ayrı ayrı ceza uygulanmaktadır. Ayrıca Sosyal Güvenlik Denetmenlerince inceleme yapılması hâlinde iş yeri kayıt ve belgeleri ile ilgili ceza da kesilmektedir.

             ***

“Dilin kemiği yoktur ama bir vuruşta öldürdüğü insan çoktur.” Hazreti Ali