ABD-Rus çatışması mı, Biden-Putin kapışması mı?

 

 

ABD Başkanı Joe Biden’ın en büyük tecrübesi dış politika alanında… 27 yıl, Senato’da Dış Politika Komitesinde çalışmış, başkanlık yapmış… Dolayısıyla dış politikada kullanılan her ifadenin mutlaka karşı tarafça not edildiğini/edileceğini en iyi bilenlerden. Şayet ileri yaşından dolayı dikkati fazlaca dağılmamışsa yahut ABC programcısının tuzağına düşmemişse, bilerek ve isteyerek ciddi kavga çıkaracak laflar söylemiş bulunuyor!.. Adı geçen TV kanalının, ‘Good Morning America’ programında; George Stephanopoulos’un sorularını cevaplandıran ABD Başkanı, 3 Kasım seçimlerine Trump hesabına müdahalede bulunan Rusya ve Putin’e bedel ödeteceğini ve bu bedelin ne olduğunun da kısa zaman içinde görüleceğini söyledi. Hani “böyle laflar kavgada söylenmez…” derler ya. İşte o türden kışkırtıcı ifadeler. Sunucu Biden’a soruyor; “Putin’in bir katil olduğunu düşünüyor musunuz?” Cevap: “Evet, öyle düşünüyorum!” Yenilir yutulur şeyler değil bu laflar.

Biden, ocak ayında Putin ile uzun bir konuşma yaptıklarını söyledi. Ve o konuşmada kendisine; “Sen beni iyi tanırsın, ben de seni… Eğer seçimlere müdahale ettiğini ispatlarsak, hazır ol…” demiş. Bu lafların mutlaka sonuçları olacak bu kesin. Ancak Rusya’nın ve Putin’in ortaya koyacağı reaksiyondan önce, ABD’nin karşı tarafa ödeteceğini ilan ettiği bedelin ne olacağı, en fazla merak edilen konu… Aslına bakarsanız Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalede bulunması uzun bir hikâye. Çünkü Trump’ın kazandığı 2016 seçimleri için de, aynı iddialar ileri sürüldü. Ve Trump Beyaz Saray’ı terk edene kadar aralıksız devam etti. Araştırmalar, soruşturmalar, raporlar, yargılamalar birbirini kovaladı. Lakin sonuç itibarıyla resmî bir yaptırım ortaya çıkmadı.

Şimdi, tam da ABD istihbarat kaynaklarının, Rusya’nın son seçimlerde Trump hesabına; Biden kampanyasına zarar vermek için, kendisi ve oğlu aleyhine faaliyetler yürüttüğüne dair ipuçları elde edildiğini açıklamasından hemen sonra, bu üst perdeden tepki verilmiş oluyor. Biden, hakikaten TV programında söylediği gibi bir bedel ödetecek mi, yoksa bu da S. Arabistan Veliaht Prensi M. bin Selman’a karşı yapıldığı gibi, usulen bir çıkış mı olacak? Dünyanın en büyük iki nükleer gücü arasında tırmanmaya müsait bu gerilim nereye kadar varır veya vardırılabilir? Büyük devletler karşılıklı ilişkilerde, çok daha dikkatli olmayı ihmal etmezler. TV sunucusunun “PUTİN’İN BİR KATİL OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ?” sorusuna “EVET, ÖYLE DÜŞÜNÜYORUM” diyen Biden’ın bu cevabı karşısında, Rusya Liderinin o poker suratıyla kıs kıs güldüğünü görür gibiyim… Ama bu gülmenin ‘derin bir gülme’ olduğunu unutmayalım! Geçen dönem “Rusya’nın adamı” Trump kazandığı için, ABD cenahından gelen salvoların pek bir etkisi olmamıştı. Bu defa durum çok farklı elbet. Amerikan tarafı bu kadar patırtıdan sonra mutlaka bir şeyler yapmaya çalışacaktır. Rusya da bunu seyretmekle kalmayacak tabii. Hatta beklenenden çok daha sert refleksler gösterebilir. Ki, Rusya’nın geçmişine bakıldığında, bu hiç de şaşırtıcı olmaz. Bakalım, Joe Biden laflarını ne kadar tartarak söylemiş? Yaşlı olmanın herhangi bir etkisi var mı bu laflarda? Varsa nasıl tamir edilecek?

Diğer taraftan, “Amerika arenaya yeniden dönüyor…” iddiasını ispat sadedinde, Washington’dan yeni hamleler de devam ediyor. Mesela Dışişleri ve Savunma Bakanlarının Japonya çıkarması… Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in buradan Çin’e verdiği mesaj diplomasi formatında… “Çin, Tayvan ile Doğu ve Güney Çin Denizi'nde agresif ve baskıcı davranıyor. Gerekirse biz de mukabelede bulunuruz…” diyor. Beri tarafta Çin, küresel ölçekteki programlarına hız kesmeden devam ediyor. Bu arada hem Hong Kong hem de Tayvan konusunda ciddi adımlar atmayı asla ihmal etmiyor. Açıkçası ABD’nin gövde gösterisi mahiyetindeki manevralarına karşı hiç de geri basma görüntüsü yok. ABD’nin hariciye ve savunma bakanları, önümüzdeki günlerde bu defa Güney Kore’de boy gösterecekler… Muhtemelen orada, Kuzey Kore’ye karşı çok daha keskin mesajlar verecekler. Bu da Trump’ın taktığı lakapla “Çılgın Kim”in sinirlerini fena hâlde bozabilir. Devamında da Güney Kore’yi diken üstünde tutan askerî tatbikatlar gelebilir!.. Washington-Moskova arasında malum mekanizmalar bir yol kazası yaşanmaması için tam mesai yaparken, Asya Pasifik Bölgesinde de hava bir müddet fazlasıyla elektrikli olacak gibi.