Bu enkazı kim kaldıracak?..

A -
A +
ABD arkasında tam manasıyla bir enkaz bırakarak Afganistan’dan çekildi… Sadece Kâbil Havaalanının görüntüleri bile işgalci gücün ülkeyi ne hâle getirdiğini anlatmaya yetiyor! Bu enkazı kim, nasıl kaldıracak?   En son Amerikan uçağının havalanmasıyla birlikte, Taliban’ın Kâbil Havaalanında yaptığı gövde gösterisi taraftarlarını oldukça etkilemiş olabilir. Ancak Afganistan’ın içler acısı durumu, bu anlık heyecan ve sevinci köklü biçimde gölgelemeye devam edecek… Sadece Hamit Karzai Havaalanındaki manzara dahi, tablonun nedenli kötü olduğunu yeterince ortaya koyuyor. Afganistan’da tabir yerinde ise taş taş üstünde bırakılmamış! Kırk yıllık uzun hikâyesi olan bu enkazın ilk on yılı elbette Kızılordu yani Sovyetler Birliğine ait. Daha sonraki yaklaşık on yılda da Taliban ve diğer grupların kardeş kavgası felaketi yatıyor. Son 20 senenin tarihî sorumluluğu ise hiç şüphesiz Amerika Birleşik Devletlerine ait!.. Zira bu 20 yılda ABD, tarihin en vahşi bombardımanlarından birini Afganistan Coğrafyasında icra etti. Tam 20 yıl boyunca yaklaşık 800 bin Amerikan askeri, 60-70 bin kişilik çekirdek savaşçıya sahip Taliban’la vuruştu. Ne garip tecellidir ki, en modern ve en korkunç silahlarla donatılmış ABD askerleri, başta NATO teşkilatı olmak üzere, birçok müttefik ve koalisyon ortağı ülkenin de geniş desteğine rağmen, bu “gayrı nizami” harpte mağlup olmaktan kurtulamadı. Daha düne kadar Taliban güçlerine karşı acımasız biçimde kullandığı savaş uçakları, helikopterler, zırhlı araçlar ve diğer modern silahların bir kısmını ülkesine dahi götüremeden oracıkta imha etmek zorunda kaldı. Dünya tarihi gerçekten çok ibret verici gelişmelere sahne oluyor. ABD’nin Afgan Ordusuna verdiği silahlar ise tabiatıyla artık Taliban’ın elinde… Trump’ın ifadesine göre, ABD Afganistan’da en az bir trilyon dolar harcadı. Sonuç ortada! Geriye kalan insani ve iktisadi bir felaketten başka bir şey değil. Bundan 46 yıl önce Vietnam’dan çekilirken de benzer bir felaketi ardında bırakmıştı… 1965-1975 arasında toplam on yıl savaştığı Vietnam’da 500 bin askerini sahaya sürmüştü. Yedi binden fazla uçak ve helikopter de savaş makinesinin büyüklüğünü gösteriyordu… Napalm bombalarıyla, ‘Vietkong gerillalarının saklandığı’ ormanları dahi yaktı. Bu dönemde en az iki milyon Vietnamlı hayatını kaybetti. (1954 yılında başlayan ve tam 21 sene süren Kuzey-Güney Vietnam savaşında ise bir milyonu komünist savaşçılar olmak üzere, en az beş milyon kişi öldü…) Ho Chi Minh’in ifadesiyle, Vietnamlıların bu savaştaki durumu şöyleydi: “Tüfeği olanlar tüfekleri, kılıçları olanlar kılıçları, kılıçları olmayanlar küçük çapaları ya da sopalarıyla savaştılar...” Neticede Amerika, karşı tarafla mukayese edilemeyecek kadar üstün askerî gücüne rağmen, yenildi ve geride 58 bin askerini bırakarak çekilmek zorunda kaldı… “Vietnam sendromu” ABD ordusunu ve toplumunu çok derinden etkiledi. 46 yıl sonra bu defa, dünya Amerikan’ın 20 yıllık savaş sonrası aldığı Afganistan yenilgisine şahit oldu. Burada da çok ibretlik bir durum söz konusu. 29 Şubat 2020’de Katar’ın başkenti Doha’da Taliban ile anlaşma yapan ABD, 14 ay içerisinde ülkeden çekilecekti. Yani geçtiğimiz haziran ayı sonuna kadar. Fakat evdeki hesap çarşıya uymadı. Arada yaşanan kopmalar ve ateşkes ihlalleri meseleyi farklı bir zemine taşıdı. Neticede Taliban’ın ani zaferi, ABD’yi güç ve kapasitesine hiç de yakışmayan bir düzensiz çekilmeyle mecbur bıraktı. Herhâlde Amerikan siyasi ve askerî erkânı, bunun değerlendirmesini derinlemesine yapacaktır. Ne var ki, siyasi ve askerî başarısızlık hesabına çoktan yazıldı bile! Evet, ne acıdır ki, zararın büyüğü Afgan halkına oldu. Bugüne kadarki milyonlarca mülteciye yeni on binler, yüz binler eklendi… Geride kalanların hayatlarını nasıl idame ettirecekleri de belli değil. Yukarıda belirttiğimiz üzere, ülke baştan sona enkaza dönmüş durumda. Üstelik iç barış da tesis edilmiş değil ve ne kadar zamanda sulhun temin edileceği, edilip-edilemeyeceği kestirilemiyor. Amerika (ve İngiltere) çekilmek zorunda kaldı. Ama biliyoruz ki, tamamen çekilmedi. Rusya zaten SSCB işgalinden beri orada… Şimdi buna Çin de eklenecek. Horozun çok olduğu köyde sabahın olması zor! Ve burada sorumluluk artık Taliban’ın sırtında. Şayet gerekli basireti gösterir, öncelikle içeride barışı sağlayacak siyasi tavırla, herkesi ve her kesimi içine alan bir mutabakat hükûmeti kurabilirse, doğru başlangıcı yapmış olur. Aksi hâlde vay hâline Afganistan’ın!..
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.