Biz bu filmi gördük!

Türk lirası gelişmekte olan ülkeler arasında en yüksek kazanç sağlayan para birimi hâline geldi.. Nisan ayından bu yana ilk defa dolar/TL 5,45’e indi. Geçen sene ağustos ayında 7,24 TL’ye tırmanan dolar 1 yılda Türk lirası karşısında %25 değer kaybetmiş durumda. Döviz hesabı açanların zararı büyük. Kara kara düşünüyorlar. Peki, bu tablo nasıl oluştu? Kalıcı mı? Yoksa kısa dönem sonra yeniden tablo değişecek mi?

Doları düşüren ana sebep Türkiye’nin cari açığının kapanması. Ağustos 2018’de 51 milyar dolar olan 12 aylık cari açık, bugün itibarıyla tamamen kapandı, 12 aylık cari işlemler hesabı 538 milyon dolar fazla verdi. İthal tüketimin azalmasıyla, ithal oto satışlarının durması bu tabloyu oluşturdu. Türkiye’nin döviz ihtiyacı sıfırlanınca kurlar gevşedi. Maliyetler azaldı, enflasyon geriledi. TL carry trade (taşıma ticaret) para birimi oldu. Yabancılar artık düşük faizli ülkelerden borçlanarak yüksek faiz sağlayan Türk tahvili almaya başladı. Fon girişi artıyor. İki yıllık gösterge tahvilde faizler 15,22’ye, 10 yıllıkta 15,10 düzeyine geriledi...

ABD-Çin ticaret savaşı alevlendi, Çin merkez bankası, para birimi Yuan’ın değerini 7,04’e sabitledi. Yuan düşünce uluslararası borsalarda dolar yükseldi. ABD Merkez Bankası’nın bozulan kur dengesini düzeltmek için eylül toplantısında faizi 50 baz puan indirme ihtimali güçlendi. ABD Başkanı Donald Trump Türkiye'ye S-400'ler nedeniyle yaptırım uygulamama kararı aldı. Suriye’de güvenli bölge konusunda Türkiye ve ABD arasında mutabakat sağlandı. Beyaz Saray ABD ve Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusunda güvenli bölge oluşturulması yönündeki ortak açıklamasını memnuniyetle karşıladı. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon bu gelişmeyi çok önemli bir adım olarak niteledi. Deutche Bank ve Soicete General gibi Avrupa’nın en büyük finans kuruluşları Dolar/TL’nin 4,70’e ineceğini öngören raporlar yayınladı, üyelerine TL’de uzun vadeli pozisyon almalarını önerdi.

Hazine’nin nakit dengesi temmuzda 4 milyar lira fazla verdi ihracat temmuz ayında 16 milyar doları aştı. İhracatın ithalatı karşılama oranı %85’e yükseldi. Enflasyon rakamları tahminlerden daha iyi geldi.

Petroldeki sert düşüş enerji faturamızı 4,4 milyar dolar küçülttü. Akaryakıt fiyatlarındaki büyük indirimler üretim maliyetlerini azalttı. Merkez Bankası’nın brüt rezervleri 100 milyar dolara dayandı. TL'de açığa satışın maliyeti yükseldi. Yerli yatırımcılar dolar satmaya başladı...

Doların sert düşüşünün devam edecek olması döviz lobisini panikletti. Kaz Dağları olayını büyüterek yeni bir gerilim kapısı açtılar. Türkiye’ye Gezi Parkı olaylarının benzerini yaşatmak istiyorlar.

2013 Haziran’ında dolar kuru 1,82, faizler %4,50 BİST 93 bin düzeyindeydi. Ekonomideki yaşanan bu tablo Gezi Parkı isyanı ile ortadan kaldırılmıştı. Dolar 1,92 TL’ye, faizler %7’ye tırmanmıştı. BİST 13 günde 78 bine devrilmiş 67 milyar liralık zarar oluşmuştu..

Şimdi aynı tabloyu Kaz Dağlarındaki ağaçları bahane ederek hortlatmak istiyorlar. ABD yaptırım uygulayacak diye yırtınıyorlar. Suriye'de güvenli bölge kurulamayacak diye yalan haber yayıyorlar. Maksatları çok açık. Gerginlik olsun, dengeler bozulsun, kurlar yükselsin, zararları kapansın, plan bu..

Taksim nere, Çanakkale nere demeyin.. Sokak hareketleriyle yakıp yıkmalar başlarsa, olay bir anda büyür. Ama üniversiteler tatilde, ortalıkta tahrik edecekleri kitle yok, terörün kökü kazınıyor, nifak yuvaları yok ediliyor. Avrupa’nın derdi başından aşmış durumda, Amerika bizden yana.. Özetle 2013’teki resim yok. Kurlar iki ay daha düşük kalsın, yerli yatırımcı pes edecek TL’ye geçecek. İşte o Türk lirası gerçek yerini bulacak.