Eli kulağında!

Türkiye’de piyasalar özellikle döviz cephesi hafta başından bu yana swap haberiyle çalkalanıyor. 7 Mayıs’ta 7,27 TL ile tarihî rekor kıran dolar bugün 6,90 TL’ye gerilemiş durumda. Bu kadar kısa sürede ne oldu da paramız değer kazandı? İhracat gelirimiz mi arttı, cari açıkta daralma mı yaşandı, yoksa Merkez Bankasının rezervleri mi arttı? Hayır! Hiçbir olmadı. Tam tersi toplam rezervler 410 milyon dolar daha azaldı, 85,8 milyar dolara geriledi. Mart ayında cari açık 4,9 milyar doları aştı. Nisanda ihracatımız %41 azalarak 9 milyar dolara düştü. Peki buna rağmen Türk lirası neden gelişmekte olan ülke para birimlerinden pozitif ayrışarak değer kazanıyor?  

Temel gelişme Merkez Bankasının swap anlaşması beklentisi…Swap, kelime olarak değiş-tokuş veya takas demek. Finans piyasalarında; iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirmelerine "swap sözleşmesi" deniyor. Yani biz anlaşma yaptığımız merkez bankasına TL vereceğiz dolar alacağız. Anlaşma 3 aylık da olabiliyor, 6 aylıkda 1 yıllıkta.. Aradaki zaman için bu değiş tokuşa belli bir faiz ödeniyor. Koronavirüs krizi dolayısıyla ihracat ve turizm gelirleri durunca bütün yük merkez bankasının sırtına kaldı. Rezervler eridi. Ekonomide çarklar yeni dönmeye başladı, bunların geri dönüşüyle sağlanacak kazançlar en az 3 ay sonra gerçekleşeceği için acilen döviz desteği gerekiyor.  

Swap konusunu önce Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, yılın ikinci enflasyon raporunu açıklarken gündeme getirdi. Ardından geçen hafta uluslararası yatırımcılarla telekonfrenasla bir araya gelen Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak söz etti. Türkiye'nin G-20 ülkeleri dâhil birden fazla ülkeyle swap anlaşması yapabileceğini ve yürütülen görüşmeler konusunda iyimser olduğunu dile getirdi. Bugün piyasada 3 milyar dolardan 15 milyar dolara hatta 50 milyar dolara varan swap anlaşmasından söz ediliyor. Gelişmekte olan ülke ekonomileri uzmanı ekonomist Timoty Ash, twitter hesabında Türkiye’nin, İngiltere ve Japonya ile FX takas anlaşması yapmak ve Çin ve Katar ile mevcut hatları genişletme konusunda görüşme yaptığını yazdı

Sadece biz değil, koronavirüs dolayısıyla sıkıntıya düşen 14 Merkez Bankası bugün FED’den dolar alıyor. Japonya Başbakanı Abe’nin 21 Mayıs’ta Başakşehir Şehir Hastanesinin açılışı için İstanbul’a geleceği, anlaşmanın bu tarihte açıklanacağı söyleniyor. Japonya, Çin ve Katar ekonomileri cari fazla verdiği için böyle bir anlaşmaya imza atmalarında hiçbir sıkıntı yok. Swap anlaşması yaptığı takdirde Türkiye dolar akışında ucuz maliyetli büyük bir kaynak temin etmiş olacak. Döviz girişiyle rezervleri güçlenecek Türk lirası değer kazanacak, kurlar hızla gevşeyecek, sonuçta maliyetler azalacak, enflasyon olumlu etkilenecek. 

Piyasanın kulağı deliktir. Paranın kokusunu 6 aylık yoldan alır. Nitekim yerli yatırımcı sanki bu uyarıyı dikkate almış olacak ki, geçen hafta 982 milyon dolar sattı. Belki siz bu satırları okurken olay çözüme kavuşmuş olacak. Acele eden kazanıyor.