Dolar yıldızı nasıl söner?

Dünyanın süper gücü(!) Amerika borç batağında. Sırtında 25 trilyon dolarlık yük var. Bunun 18,2 trilyon doları hazineye ait. 6,8 trilyonu hükûmetler arası borçlar. ABD'de borcun millî gelire oranı dünya bankası verilerine göre yüzde 130 seviyesinde. Ama gelin görün ki, Amerika’nın kredi notu buna rağmen 3 A ile en yüksek yatırım yapılabilir ülke seviyesinde. Bu yüzden dolar dünya para birimleri karşısında yüksek seviyesini koruyor. 2010 yılında ABD’nin kamu borcu 13 trilyon dolardı. 7 yılda %92 oranında artışla, ikiye katlanmış. Gelecek 30 yılda borcun 50 trilyon dolara ulaşması öngörülüyor. Şimdi sıkı durun. Tamam devlet borçlu peki ya ABD vatandaşı... Onlar da gırtlağına kadar borç içinde. Hanehalkının 15 trilyon dolar borcu var... Konut kredileri borcu, 10 trilyon dolarla en yüksek pay sahibi. Amerika’ya yüksek tahsil paralı olduğu için öğrenciler bankalardan kredi alarak eğitimlerini tamamlıyor. Öğrencilerin kredi borcu 1,5 trilyon dolar...  Üçüncü sırada 1,4 trilyon dolarla otomobil kredileri geliyor... Özetle Amerikan halkının bankalara 13 trilyon dolar borcu var. Peki bu borç nasıl ödenecek? Ödenmeyecek.. Bankalar alacaklarını FED’e rücu edecek, tahvil borçlarından düşecek, ABD Merkez Bankası da geri kalanların üzerine sünger çekecek. Zira borcu borç alarak ödemek problemi çözmüyor...

 

Peki koskoca ABD bu duruma neden düştü? Bütçe açığı vermekten. Devletin geliri az gideri çok olunca, açığı kapatmak için kendi parası dolarla borçlanıyor. Borçlanmak için çıkarılan kâğıtların (bonoların, tahvillerin) çoğu içeride satılıyor ama başka ülkelerin insanları, kurumları, merkez bankaları da bu kâğıtlardan gönüllü olarak satın alıyor. ABD’nin borçlanma konusunda 4 büyük avantajı var:

 

1) Ekonomisinin çarkı (kendi para birimi) dolarla dönüyor.

 

2) Basılan dolar miktarı yetersiz kalınca yeniden basılıyor.

 

3) Dünyada dolara rakip para yok. Avro alternatif olamadı. 

 

4) Dünya merkez bankaları rezervlerinin %62’lik bölümünü hâlâ dolar olarak tutuyor...

 

ABD açıklarının kapatılması için sattığı hazine borç senetlerinin (bono-tahvil) en büyük yatırımcıları arasında toplam 2,2 trilyon dolarlık payla Çin ve Japonya yer alıyor. Amerika kendi kendine borçlanıyor.

 

Özetle: ABD’nin dövizli dış borcu sıfır! ABD’nin dünyadaki hâkimiyetinin sona ermesi için ülkelerin kendi para birimleriyle yaptıkları ticaret hacmini aşırı arttırmaları gerekiyor. Bu ticaret ne kadar çok yaygınlaşır ve büyürse dolar o kadar gözden düşer, değer kaybeder, o zaman ekonomiler üzerindeki hâkimiyeti zayıflar. Ayrıca ülkeler kendi içlerindeki işlemlerde, anlaşmalarda, ihalelerde, kontratlarda doları tamamen devre dışı bırakmalıdır. Başka çare yok...

 

Uzun bir yol ama başka türlü bu "yeşil canavar"dan kurtuluş da yok!..