2020’de Türkiye’nin enerjisi: Salgına rağmen büyük adımlar

 

 

2020 yılı Covid-19 salgını nedeniyle dünya ekonomisinin ciddi darbe aldığı bir yıl olsa da, aynı zamanda Türkiye’nin enerji alanında önemli adımlar attığı bir yıl olarak hatırlanacak.

Fatih’in Karadeniz’deki büyük doğalgaz keşfi, TürkAkım boru hattının açılışının yapılması, Kanuni sondaj gemisi ve Ertuğrul Gazi FSRU gemisinin Türkiye’nin enerji filosuna eklenmesi, Doğu Akdeniz’de enerji arama faaliyetlerinin yoğunlaştırılması, Türkiye’nin ilk entegre güneş paneli üretim fabrikasının açılması, elektrik üretiminde yerli kaynakların payının yüzde 65’in üzerine çıkması, Türkiye’nin elektrik enerjisi kurulu gücünde ulaşılan yeni rekor, yenilenebilir kaynakların toplam kurulu güç içerisindeki payının yüzde 50’yi aşması...

Bütün bunların hepsi 2020 yılında gerçekleşti...

Bunlardan en önemlisi kuşkusuz Fatih sondaj gemisinin Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’nda gerçekleştirdiği büyük doğalgaz keşfiydi. Önce 320 milyar metreküp olarak açıklanan, ardından yapılan çalışmalarla 405 milyar metreküp olarak revize edilen bu keşfin doğalgaz konusunda yüzde 99 oranında dışa bağımlı olan Türkiye için ne kadar büyük bir anlam taşıdığı açıktır.

2023 yılında tüketiciye ulaştırılması planlanan bu gaz, Türkiye’nin her yıl enerji ithalatına harcadığı on milyarlarca dolarlık faturayı ciddi şekilde azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda bu alanda dışa bağımlılığın beraberinde getirdiği ciddi siyasi ve güvenlik risklerini de önemli oranda azaltacak.

Yani Karadeniz’deki doğalgaz keşfi, hem enerji vanasının dışarıda olmasından hem de ithalat için gerekli dış finansman ihtiyacından kaynaklanan riskleri ciddi oranda azaltacak bir 2020 yılı gelişmesi olarak kayda geçti...

2020 aynı zamanda, yeni keşiflerle enerji alanındaki dışa bağımlılığın tamamen ortadan kaldırılması için gerek Doğu Akdeniz ve Karadeniz’in diğer bölgelerinde gerekse karada petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerinin yoğunlaştırıldığı bir yıl oldu.

Enerji alanında dışa bağımlılıktan kurtulmanın bir başka yolu da yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılmasından geçiyor. Türkiye bu alanda da önemli adımlar attı 2020 yılında. Bu çerçevede, 1,4 milyar dolarlık yatırımla Ankara Başkent OSB’de kurulan Kalyon Güneş Teknolojileri Fabrikası’nın ağustos ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla açılması önemli bir gelişmeydi.

Yenilenebilir enerji konusunda önemli bir yere sahip olan güneş enerjisi üretiminin artırılması kadar, bu amaçla kurulan güneş enerjisi tarlaları için gerekli panellerin ve diğer teçhizatın ülkemizde üretilmesi de çok önemli.

Bu çabaları Türkiye’nin son yıllarda yenilenebilir enerji alanındaki büyük gayretlerinin bir sonucu olarak görmek gerekir. BP tarafından yayınlanan 2020 Dünya Enerji Raporu verilerine göre, Türkiye 2008-2018 arası dönemde Avrupa’da yenilenebilir enerji tüketiminde en büyük artışı gösteren ülke. Bu dönemde Türkiye’de yenilenebilir enerji tüketim artışı yüzde 40,4’e ulaşırken aynı dönemde Almanya’daki artış yüzde 9,3 olmuş. Bu rakamlar Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında ileri ülkelerle farkı hızlı bir şekilde kapattığının açık göstergesidir.

Türkiye’nin yenilenebilir enerjiye verdiği önemin bir başka göstergesi olarak, 2020 yılında yenilenebilir enerjinin toplam elektrik enerjisi kurulu gücü içerisindeki payı yüzde 50’nin üzerine çıkmıştır. Bu doğalgaz ve kömürün elektrik üretimindeki payının yenilenebilir kaynaklar karşısında giderek azaldığını gösteriyor.

Bu noktada Türkiye’nin elektrik enerjisi kurulu gücünde AK Parti döneminde büyük bir artış yaşandığına da değinmek gerek. 2002 yılında 31.846 MW olan Türkiye’nin kurulu gücü 2020 yılı ekim ayı itibarıyla 93.918 MW’a yükselerek üç katı civarında bir artış gösterdi. Bu verilere ve daha fazlasına SETA tarafından birkaç gün içerisinde yayınlanacak olan “2020’de Türkiye” kitabının enerji bölümünde ulaşmak mümkün olacak.

2020 yılında enerji açısından değinilmesi gereken bir başka nokta da, salgın nedeniyle yavaşlayan dünya ekonomisinin petrol ve doğalgaz fiyatlarında neden olduğu düşüşün Türkiye’nin enerji ithalat maliyetini düşürmesidir. Bu şekilde ülkemizin turizm ve ulaştırma başta olmak üzere birçok sektörde salgın nedeniyle karşılaştığı zararların bir kısmını telafi etmesi mümkün oldu.

Başta ekonomi ve sağlık olmak üzere birçok açıdan zor bir yıl olmasına rağmen, 2020 Türkiye’nin enerji alanında önemli atılımlar yaptığı bir yıl oldu. Salgın dönemi bütün dünyaya bağımlılıkların ne kadar olumsuz sonuçları olabileceğini göstermişken enerji gibi kritik öneme sahip alanlarda dışa bağımlılığın azaltılması konusunda atılan adımlar Türkiye için çok önemliydi...