Çocuklar ne ister?

Çocuklarla gerektiği kadar ilgilenmek çocuk eğitiminde en kritik konudur. Ne fazla, ne eksik. Olması gerektiği kadar.

Eskiden çok çocuklu ailelerde yaşanan ilgisizlik normaldi. Evde on tane çocuk varsa, anne babaların çocuklarla tam olarak ilgilenmesi zor olur elbette. Hatta çocuklarının ismini karıştıran babaların hikâyeleri bile sıkça duymuşuzdur. Şimdi çocuk sayısı azaldı, ebeveynlerin çocuk eğitimiyle ilgili bilgileri çoğaldı ama yine de durum pek iyi değil.

Çünkü ebeveynlik bilmekle değil, olmakla ilgili bir durumdur. Ve günümüzün en büyük meselesi çok bilen erkek ve kadınların, ebeveynliği bir tür sertifika programı gibi algılamasıdır.

Artık gündelik telaşımızın altını kısıp, biraz çocuklarımıza yönelmemiz gerekiyor.

Önemli olan çocuk sahibi olmak değil, çocuğa sahip olabilmektir.

Çocuklar fark edilmek isterler. Eğer ihtiyaç duydukları ilgiyi göremezlerse, ilgi çekmek için türlü numaralar yapabilirler. Bu numaralar bazen sevimli ve tatlı olur. Ama yine ilgi çekmeyi başaramazlarsa, bu sefer anne babanın hangi davranışlara tepki vereceklerini araştırıp, istenmeyen şeyler de yapabilirler.

Mesela çocuğunuzun yalan söylediğinden şüpheleniyorsanız, ilgi çekmeye çalıştığını düşünebilirsiniz. Büyük ihtimalle size önceden sıradan şeyler anlatmış ve gereken ilgiyi görmemiştir. Ama “Bugün okulda bir çocuğu dövdüm, ağzını burnunu kırdım!” dediğinde gözleriniz kocaman açılıyorsa, çocuk artık ilgi çekmenin yöntemini bulmuş demektir.

İşte çocuklar sırf anne ve babanın gözlerindeki o ilgiyi görebilmek için, her gün farklı senaryolar üretebilirler. Yani anne babalar ebeveynlik rollerinin hakkını veremezlerse, çocukların yazdığı senaryodaki rolleri oynamak zorunda kalırlar.

Hâlbuki, “Bugün öğretmen bir soru sordu ve cevabını verdim” cümlesi, çocuğun ilgi görmesi için yeterli olmalıdır.

İlgisizliğin farklı sebepleri olabilir. Kimi zaman anne babalar kendileriyle çok ilgilendikleri için sıra çocuğa gelmez. Özel hayatlarında yaşanan sıkıntılar, iş yerindeki problemler veya psikolojik rahatsızlıklar çocuklara ilgi göstermeye izin vermez. Bazı anne babalar birbirleriyle uğraşmaktan, çocukla uğraşacak vakit bulamazlar.

Maddi durum ilgi eksikliği için geçerli bir mazeret olamaz. Çünkü ebeveynler çocuklarına para, hediye veya ödül vermek zorunda değildir. Çocuğun gözlerinin içine bakarak hâlini, hatırını sormak kadar etkili bir terapi yoktur. Yemek sofrasında biz yetişkinler için çok sıradan olan hikâyeleri ilgiyle dinlemek, çocuklar için günün en büyük ödülü olabilir.

İlgisizliğin sonu genelde pişmanlıktır ve ilerleyen yaşlarda gereğinden fazla ilgi gösterilmesi gereken problemlere yol açar.

Biz yetişkinler olarak bile etrafımızdaki insanlar tarafından fark edilmek için büyük bir çaba harcarken, çocukların ilgi açlığı çekmelerine nasıl müsaade edebiliriz? Bir ebeveyn olarak en büyük görevimiz, çocuklarımızla ilgilenmektir. Bu bazen birlikte oyun oynamaktır, bazen birlikte bir yürüyüşe çıkmaktır, bazen de sadece oturup sessizliği paylaşmaktır.

Bir arada olmak ilgi göstermek anlamına gelmez. Bir baba çocuğuyla bakkala yürürken onu çok mutlu edebilirken, çocuğunu Disneyland’a götürüp mutlu edemeyen babalar vardır.

Çocukların maddi ihtiyaçlarını karşılarken, manevi ihtiyaçlarını görmezden gelmek, ilgisiz, sevgisiz ve mutsuz bir çocukluk yaşanmasına sebep olur. Ebeveynlik her türlü gevşekliği kaldırır belki ama ilgi gevşekliğini kaldırmaz. Çünkü anne babasının çekim alanından kurtulan çocukların, kimlerin çekim alanına gireceği meçhuldür. Hele bu devirde…

Büyük suçlara karışan veya kötü alışkanlıkların pençesinden kurtulamayan yetişkinlerin çocukluk yıllarına baktığınızda, genelde ya çok baskıcı veya ilgisiz ebeveyn tutumları görebilirsiniz. Bu bakımdan aşırı baskıcı olmakla ilgisiz olmak arasında bir fark yoktur.

Birisi gürültüyle mutsuz eder çocuğu, diğeri sessiz bir şekilde!