Kültür ve popüler kültür -1-

A -
A +
Kültür en geniş biçimde, “insanın doğa karşısında, görece ayrı şekilde oluşturduğu çevre ve etkinliklerin tümü” olarak tanımlanabilir. Bireylerin ortak kabulleriyle oluşan yasalar, semboller, gelenek-görenekler, makineler, bilim ve sanat gibi maddi ve manevi ürünlerin bütünü kültürü oluşturmaktadır. Öğrenilen ve öğretilen, tarihi ve sürekli olan, belirli bir toplumsallığa sahip olan, bütünleyici ve sosyalleştirici bir ihtiyaç olan karşılama mekanizması olarak da görülebilecek kültür olgusu, değişim sürecine tabi biçimde varlığını sürdürmektedir. Popüler kültür nedir? Bu kavrama birbirinden farklı anlamlar yüklendiği ve bunun da çoğunlukla ideolojik temelli olduğu göz önünde tutulursa, popüler kültürü “halka ait” olarak tanımlayan düşünürlerin bu kavrama pozitif değer yükledikleri görülecektir. Popüler kültür, toplumun büyük kesiminde kabul gören inançlar, pratikler ve nesnelerdir. Popüler kültür bir nevi gündelik hayatın kültürüdür. Gündelik hayatın kültürü olan popüler kültür geniş anlamıyla, belirli bir hayat tarzının ideolojik olarak yeniden üretilmesinin temellerini de oluşturur... Bu tanımlara göre; popüler kültürü kültür endüstrisinden bağımsız olarak düşünmek hatalı olacaktır. Öncelikle geç kapitalizmin yaygın kültürü olması nedeniyle endüstriyel kültürle ilişkilidir. Sosyoloji ve felsefe profesörü Theodor W. Adorno’ya göre kültür endüstrisi, liberalizmin ve ona göre şekillenmiş toplumsal ilişkilerin ürünüdür. Müzik, sinema, edebiyat gibi sanat dallarında kültürel ögenin metalaştırılmasıyla bu ürünlerin alınıp satılabilir nesnelere dönüşümü kültür endüstrisinin temelidir. “Meta formunda bulunan kültürel ürünler, herhangi bir nesneden farksız olarak üretilir ve ardından tüketiciler tarafından satın alınmaları için mağazalara gönderilir. Bunlar bireyler tarafından satın alınmalarının ardından, kültürel etkinliklerin birer parçası olarak kullanılır, o toplumun kültürüne dâhil olurlar/edilirler. Kültür endüstrisini insanların arzuladıkları şeylere ulaştıklarını sandıkları ve gülerek doyum sağlamalarını mümkün kılan bir kavram olarak görebiliriz.            Sosyolog Yazar/Erdi Han     ŞİİR                        ANNE   Patik örüyor anne, doğmadan çocuğuna, Hayal kuruyor anne, doğmadan çocuğuna. Her gün soruyor anne, doğmadan çocuğuna    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Doğmadan ninni söyler, gönlünü böyle eğler. Ne kıymetliymiş meğer analar aşkla sever. Verirler hem çok değer, seninle ağlar, güler    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Türbede dua eder, hayırlısın hep diler. Hep karşılıksız sever, geceyi gündüz eyler. Koşsan peşinde gider, düşersen aklı gider.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Sesini ilk duyunca, ay yüzüne bakınca. Suda ilk yıkanınca, ismin de konulunca. İnsan anne olunca, ona ilk sarılınca.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   İlk sütünü emerken, annen dua ederken. Uykuda seyrederken, sevinir emeklerken. İlk adım ve yürürken, unutmaz hiç büyürken.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Gece ağlarsın kalkar, önce altına bakar. Nazar boncuğu takar, gözünden yaşlar akar. Bazen olursun sakar, sana hep arka çıkar.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   İlk sözünü duyunca, bir de anne olunca. Okşar çok yorulunca, şükür der sorulunca. Mutludur sarılınca, üzülür darılınca.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Okula gittiğinde, mektepler bittiğinde. Diploma geldiğinde, anneni sevdiğinde. Kemale erdiğinde, hakkını bildiğinde    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Bir gün yüzük takılır, anne hatrı sayılır. Hayır ile anılır, unutuldum sanılır. Evde yalnız kalınır, unutursan alınır.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Asla etmez şikâyet, evladısın nihayet. Ederlerse rivayet, Allah versin hidayet. Duasıdır keramet, duasıdır selamet    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Bayramlarda ararsan, hâlin hatrın sorarsan. Ağlar bil, sen ağlarsan, uzanır darda kalsan. Bir gün yanına varsan, çayları yudumlasan.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Sermayesi evladı, mürüvveti muradı, Anne ağzımın tadı, anne gönlümün adı. Yaşarken annem vardı, unutmaz, hatırlardı.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Anne, başlara taçtır, herkes söyler ilaçtır. Pir olsa da muhtaçtır, anne sevgiye açtır. Anneler ihtiyaçtır, akıllara revaçtır.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.   Ebu Fehim unutmaz, anne hakkı uyutmaz. Anneler unutulmaz, annesiz mutlu olmaz. Annesiz sır tutulmaz, anne gülleri solmaz.    Ana gibi sevmezsen, arasan da bulunmaz.    Kıymetini bilmezsen, arasan da bulunmaz.              Ebu Fehim
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.